Czynniki ryzyka wystąpienia chorób układu sercowo-naczyniowego wśród katolików zamieszkujących tereny południowej Polski

Wprowadzenie: Choroby układu sercowo-naczyniowego stanowią najczęstszą przyczynę zgonów w Polsce. Nie ma wielu publikacji dotyczących wyników badań nad wpływem religijności na zdrowie człowieka, chociaż wzrasta zainteresowanie tym tematem wśród praktyków zdrowia publicznego.

Cel pracy: Określenie wybranych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego oraz ryzyka wystąpienia incydentu sercowo-naczyniowego u katolików.

Materiał i metody: Badania przekrojowe przeprowadzono u 134 katolików i oparto na wynikach kwestionariusza ankiety, pomiarów antropometrycznych, badania przedmiotowego i badań laboratoryjnych (białko C-reaktywne, homocysteina, stężenie glukozy, cholesterolu całkowitego, frakcji HDL cholesterolu i triglicerydów) oraz ocenie ryzyka wystąpienia incydentów sercowo-naczyniowych na podstawie skali SCORE. Analizę statystyczną przeprowadzono na podstawie testu χ². Założony poziom istotności wynosił 0,05.

Wyniki: U ponad połowy badanych katolików zdiagnozowano zwiększone stężenie homocysteiny oraz otyłość pośladkowo-udową. U ponad połowy badanych stwierdzono także podwyższone stężenie cholesterolu całkowitego, u ponad 1/4 zwiększone stężenie triglicerydów, u 1/10 zwiększone stężenie glukozy, a u prawie 1/5 podwyższone stężenie białka C-reaktywnego. Z wiekiem badanych wyniki badań biochemicznych przekraczały coraz bardziej normy. U ponad połowy badanych zdiagnozowano nadwagę lub otyłość. Przeważała otyłość gynoidalna nad otyłością androidalną. Ocena zagrożenia chorobami układu sercowo-naczyniowego u katolików wykazała, że istotnym, nowym modyfikowalnym czynnikiem ryzyka jest stężenie homocysteiny, a klasycznym – stężenie cholesterolu całkowitego i triglicerydów. U ponad połowy badanych stwierdzono umiarkowane ryzyko wystąpienia incydentów sercowo-naczyniowych. Płeć i wiek badanych okazały się istotnymi, zmiennymi i niemodyfikowalnymi czynnikami ryzyka chorób układu krążenia.

Wnioski: Pielęgniarki powinny promować postawy prozdrowotne, zachęcać do eliminacji czynników ryzyka oraz do wykonywania badań biochemicznych i pomiarów u katolików, będących grupą religijną podwyższonego ryzyka wystąpienia chorób układu krążenia.

Introduction: Cardiovascular diseases (CVD) are the most frequent cause of mortality of Polish residents. In Poland, there are few publications regarding research on the influence of people’s religiosity on their health.

Aim of the research: To determine some factors of cardiovascular risk and the risk of cardiovascular events among Catholics.

Material and methods: This cross-sectional study was conducted among 134 randomly selected Catholics and based on the results of: questionnaire survey, anthropometric measurements, physical examination, the SCORE scale, laboratory tests (CRP, homocysteine. glucose, total cholesterol, HDL, and triglycerides) and assessing the risk of cardiovascular events based on the SCORE scale. Statistical analysis was based on the χ² test. Founded significance level was 0.05.

Results: More than half of the respondents were diagnosed delevated homocysteine level and gluteal-femoral obesity. A little more than half of those surveyed had elevated total cholesterol levels and increased blood pressure, a little more than one-quarter of the respondents had raised triglyceride levels, and one-tenth had heightened glucose and C-reactive protein levels. The higher the age of the respondents, the more often the results of their biochemical exceed standards. Over half of those examined were diagnosed with overweight or obesity. Among examined gynoid obesity prevailed over android obesity. The risk assessment of CVD Catholics revealed that among the modifiable factors, biochemical levels of homocysteine proved to be the most important new risk factor, but among the classic factors it was blood pressure value. More than half of the respondents had moderate risk of cardiovascular events in the study group.

Conclusions: Nurses should promote pro-health attitudes, and should encourage the elimination of risk factors and biochemical testing and measurement among Catholics, who are a religious group at higher risk of cardiovascular disease.