Czynnościowe zawroty głowy

Zawroty głowy należą do najczęstszych dolegliwości człowieka, zwłaszcza w wieku starszym, kiedy to wg niektórych statystyk stanowią trzecią w kolejności przyczynę wizyt u lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej.







Zawroty głowy są w zasadzie objawem zaburzeń funkcji układu równowagi, czyli układu przedsionkowego. Układ ten obejmuje narząd równowagi, czyli przedsionek (błędnik) oraz jego unerwienie obwodowe i ośrodkowe. Pojęcie zawrót głowy nie jest jednoznaczne i odnosi się do 2 różnych zjawisk, dla których w języku polskim mamy tylko jedną nazwę – zawrót głowy. Rozróżnia się więc zawroty układowe, czyli prawdziwe, których istota polega na złudzeniu (iluzji) ruchu otoczenia lub własnego ciała albo tylko głowy, np. chory odczuwający zawrót układowy ma wrażenie, że otoczenie wiruje w określoną stronę (zawrót kołowy). Zupełnie inny typ dolegliwości nazywamy zawrotami nieukładowymi, czyli rzekomymi. Dolegliwości te są znacznie mniej sprecyzowane i polegają na złudzeniu (iluzji) niestabilności, a przejawiają się jako wrażenie niepewności postawy, braku równowagi, lęku przed upadkiem itp. To rozróżnienie zawrotów układowych i nieukładowych ma podstawowe znaczenie dla diagnostyki i postępowania leczniczego i powinno być rozstrzygnięte od początku w każdym przypadku skarg na zawroty. Zawroty układowe są najczęściej spowodowane organicznym uszkodzeniem samego błędnika lub jego obwodowego unerwienia, natomiast zawroty nieukładowe wiążą się raczej z zaburzeniami ośrodkowymi. W tym miejscu warto nadmienić, iż w języku angielskim są co najmniej 2 terminy odróżniające zawroty układowe – vertigo od nieukładowych – dizziness, co znacznie ułatwia orientację w tym złożonym problemie.

Przyczyny zawrotów głowy są bardzo różne. Można wśród nich wyodrębnić, zgodnie z tradycyjnym, ale nadal aktualnym podziałem, przyczyny organiczne (a więc m.in. zmiany zapalne, naczyniowe, zwyrodnieniowe, nowotworowe i in.) oraz czynnościowe. Zawroty czynnościowe mogą być objawem następujących chorób:

- migreny,

- tzw. łagodnej nawracającej westybulopatii,

- nerwic,

- depresji.

Statystyki opracowane w specjalistycznych ośrodkach zajmujących się zawrotami głowy wykazują, że ok. 20–30 proc. wszystkich zawrotów głowy wynika z zaburzeń czynnościowych (m.in. Mumenthaler 1981, Brandt 1996). Trzeba zarazem podkreślić,...


View full text...