Diagnostyka i algorytmy leczenia dyslipidemii u osób z cukrzycą - kardiodiabetologia

U chorych na cukrzycę, a także u osób z upośledzoną tolerancją glukozy, znamiennie częściej i wcześniej dochodzi do pojawiania się zmian miażdżycowych w dużych i średnich naczyniach tętniczych, szczególnie wieńcowych, mózgowych oraz kończyn dolnych, co prowadzi do powstania charakterystycznych zespołów chorobowych [1–4].


Mechanizmy odpowiedzialne za przyspieszoną aterogenezę w cukrzycy są nadal niewystarczająco poznane. Uważa się, że zwiększenie ryzyka miażdżycy w subpopulacji cukrzycowej jest spowodowane:

- wpływem cukrzycy na podwyższenie poziomu i częstości występowania ogólnie znanych czynników ryzyka miażdżycy, stwierdzanych także u osób bez cukrzycy: nadciśnienia tętniczego, zaburzeń stężenia i metabolizmu lipidów [5];

- bezpośrednim i pośrednim wpływem dysinsulinemii i hiperglikemii oraz związanych z cukrzycą czynników sprzyjających powstawaniu zmian miażdżycowo-zakrzepowych w wyniku uszkodzenia czynności parakrynnej śródbłonka i płytek krwi, hamowania odnowy komórek śródbłonka tętnic, glikacji kolagenu i innych białek strukturalnych ściany naczyniowej oraz wielu zaburzeń hemostatycznych;

- insulinoopornością i hiperinsulinizmem, zwłaszcza dla cukrzycy typu 2;

- nefropatią cukrzycową – bardzo istotne zwiększenie częstości chorób spowodowanych miażdżycą u chorych na cukrzycę; mikro- i makroalbuminuria łączą się bowiem z dyslipidemią o charakterze aterogennym; nefropatia cukrzycowa działa aterogennie także przez zmiany hemodynamiczne (nefrogenne nadciśnienie tętnicze) [1];

- szczególnie charakterystyczną formą dyslipidemii u chorych na cukrzycę jest wzrost stężenia triglicerydów i obniżenie stężenia cholesterolu frakcji HDL, głównie cholesterolu frakcji HDL2; uważa się, że hipertriglicerydemia jest niezależnym czynnikiem ryzyka miażdżycy u chorych na cukrzycę [6, 7];

- w wielu badaniach wykazano, że cukrzyca łączy się także ze wzrostem stężenia lipoprotein LDL i VLDL ze zwiększonym wytwarzaniem resztkowych VLDL; u chorych na cukrzycę typu 2 występuje przewaga małych, gęstych cząsteczek LDL (podklasa B LDL), które są bardzo aterogenne, ponieważ stymulują tworzenie komórek piankowatych; dlatego nawet jeśli bezwzględne stężenie cholesterolu frakcji LDL nie jest istotnie zwiększone, wyraźnie wzrasta ryzyko rozwoju miażdżycy (tab. 1.) [8].

Niektóre z wymienionych zaburzeń zależą od stopnia hiperglikemii i są bardziej...


Pełna treść artykułu...