Diagnostyka i leczenie zespołu metabolicznego w świetle aktualnych wytycznych

Zespół współzależnych czynników metabolicznych, takich jak: oporność na insulinę, hiperinsulinemia, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia lipidowe, nietolerancja glukozy, których konsekwencją jest rozwój choroby niedokrwiennej serca opisany przez Reavena, wielokrotnie zmieniał swą nazwę – od zespołu X do obecnie przyjętej nazwy zespołu metabolicznego lub zespołu insulinooporności. Kilkakrotnie też różne grupy ekspertów proponowały kryteria służące rozpoznaniu tego zespołu.
Po raz pierwszy precyzyjnie kryteria rozpoznania określiła w 1999 r. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO). Ze względu na trudności w praktyce codziennej w ocenie insulinooporności, której potwierdzenie stanowiło podstawę rozpoznania omawianego zespołu, w praktyce klinicznej przyjęto kliniczną definicję Narodowego Programu Edukacji Cholesterolowej Stanów Zjednoczonych (Adult Treatment Panel III). Najnowsze kryteria zespołu metabolicznego przedstawione przez grupę konsultacyjną International Diabetes Federation (IDF) pochodzą z czerwca 2005 r. [1].
Zgodnie z nową definicją IDF u osoby z zespołem metabolicznym muszą występować:
• otyłość centralna (zdefiniowana jako obwód w talii ł 94 cm u Europejczyków i ł 80 cm u Europejek) oraz
• 2 z 4 następujących czynników:
– zwiększone stężenie triglicerydów: > 150 mg/dl lub leczenie tego zaburzenia lipidowego,
– zmniejszone stężenie frakcji HDL cholesterolu: < 40 mg/dl u mężczyzn i < 50 mg/dl u kobiet lub leczenie tego zaburzenia lipidowego,
– podwyższone ciśnienie tętnicze: skurczowe ł 130 mm Hg lub rozkurczowe ł 85 mm Hg, lub leczenie rozpoznanego wcześniej nadciśnienia tętniczego,
– zwiększone stężenie glukozy na czczo ł 100 mg/dl lub wcześniej rozpoznana cukrzyca typu 2.
Na podstawie dostępnych badań epidemiologicznych bez wątpienia można stwierdzić, iż rozpowszechnienie zespołu metabolicznego przyjęło skalę epidemii.
W Polsce zespół ten dotyczy ok. 20% dorosłych osób, w tym 22% kobiet i 18% mężczyzn (populacja między 18. a 94. rokiem życia) [2].
Wyniki ostatnich badań wskazują, iż zespół metaboliczny nie jest jedynie pojęciem patofizjologicznym. Jest to zespół o złożonej patogenezie, mający cechy umożliwiające rozpoznanie i ocenę rokowania warunkujące odpowiednie leczenie oraz świadczące o ryzyku powikłań. Centralne miejsce w złożonej i ciągle niedostatecznie poznanej patogenezie zespołu metabolicznego zajmuje otyłość brzuszna i oporność na insulinę...


View full text...