Diagnostyka morfologiczna w chorobach płuc. Rodzaje materiałów i zasady ich przygotowania do badania histologicznego

Diagnostyka morfologiczna jest istotnym elementem rozpoznawania chorób płuc, zmierzającym do wyjaśnienia nieprawidłowości stwierdzanych w badaniach: klinicznym, radiologicznym i czynnościowym.

Mimo wprowadzania coraz doskonalszych i dokładniejszych metod obrazowych, jakimi są tomografia komputerowa (TK), tomografia komputerowa o wysokiej rozdzielczości (TKWR), pozytronowa tomografia emisyjna (positron emission tomography – PET), często dopiero badanie histologiczne pozwala na ustalenie rozpoznania [1]. Wybór metody zwykle zależy od umiejscowienia i charakteru zmian, od możliwości diagnostycznych oraz stopnia inwazyjności badania. W każdym przypadku interpretacja wyników mikroskopowych wymaga ścisłej współpracy pomiędzy patologiem, klinicystą i radiologiem. Dopiero korelacja danych klinicznych z obrazem histopatologicznym pozwala na postawienie właściwej diagnozy i zmniejsza ryzyko błędnych rozpoznań [1].

Metody morfologiczne wykorzystywane w rozpoznawaniu chorób płuc opierają się na badaniach cytologicznych i histologicznych [2] (tab. I).

1. Badania cytologiczne w diagnostyce chorób płuc

Badania cytologiczne są bardzo rozpowszechnione ze względu na małą inwazyjność, szybką możliwość uzyskania rozpoznania i niskie koszty, chociaż w wielu chorobach płuc, zwłaszcza śródmiąższowych, przydatność tej metody jest niewielka [1].

Właściwa interpretacja badania zależy zarówno od jakości rozmazów, jak i od informacji dotyczących danych klinicznych. Niektóre z chorób nienowotworowych płuc wywołują istotne zmiany cytologiczne imitujące raka lub inne rozrosty złośliwe nienabłonkowe [3]. Komórki z cechami atypii pojawiają się najczęściej w zawałach i zatorowości płucnej, zakażeniach grzybiczych, wirusowych, w gruźlicy oraz mikobakteriozach, powodujących martwicę i uszkodzenie ściany oskrzeli. Komórki z cechami atypii można również znaleźć w chorobach płuc przebiegających z włóknieniem, przebudową miąższu, z rozrostem pneumocytów typu II i metaplazją okołooskrzelikową, polegającą na rozprzestrzenianiu się nabłonka typu oskrzelikowego wzdłuż ścian pęcherzyków otaczających oskrzeliki końcowe i oddechowe (tzw. bronchiolizacja, lambertosis) [1, 3].

Ponadto dla każdego rodzaju badania cytologicznego charakterystyczna jest inna konstelacja komórek [3]. W związku z tym informacja dotycząca miejsca pobrania materiału ma istotne znaczenie dla patologa oceniającego rozmazy cytologiczne.

Materiał...


Pełna treść artykułu...