Doświadczenia pandemii COVID-19 a zmiana podejścia do życia

Wstęp:
Celem pracy była ocena poziomu zmian w podejściu do życia, które mogły wynikać z doświadczeń pandemii COVID-19. W świetle najlepszej wiedzy w Polsce nie ma badań prowadzonych na dużych próbach populacyjnych dotyczących związku między obciążeniami wynikającymi z pandemii a pozytywnymi zmianami świadczącymi o wzroście potraumatycznym (post-traumatic growth – PTG).

Materiał i metody:
W badaniu przekrojowym przeprowadzonym online w marcu 2022 r. wzięło udział 2050 dorosłych mieszkańców Polski (średni wiek 48,8 ±16,7 roku). Jako miarę PTG zastosowano autorski kwestionariusz zawierający 6 pytań na temat zmian w percepcji siebie i własnego zdrowia, relacjach interpersonalnych i filozofii życia (α Cronbacha 0,848). Zbadano zmiany sumarycznego indeksu (zakres 0–24) w zależności od dwudziestu czynników w pięciu blokach tematycznych, a za miarę efektu przyjęto współczynnik d Cohena.

Wyniki:
Ogólny indeks zmiany podejścia do życia wynosił 17,34 ±4,50. Płeć żeńska i starszy wiek wiązały się z częstszym występowaniem PTG (odpowiednio d = 0,254 i d = 0,364). Zwrócono uwagę na wysoki poziom PTG wśród respondentów, którzy: izolowali się od bliskich, aby ich nie narażać (18,84 ±3,79, d = 0,664), byli osobami wierzącymi i praktykującymi (18,22 ±4,25, d = 0,584), często odczuwali lęk (18,45 ±4,10, d = 0,562) oraz zgłaszali jako skutek pandemii brak bliskości z drugą osobą (18,58 ±4,22, d = 0,517).

Wnioski:
Pandemia COVID-19 niosła ze sobą zagrożenia i traumy, jednak nie należy pomijać możliwości PTG i korzystnych zmian, które nastąpiły po zetknięciu z sytuacją kryzysową.



Introduction:
The aim of this study was to assess the level of change in attitudes toward life that may have resulted from the experience of the COVID-19 pandemic. To the best of our knowledge, there is a lack of national studies conducted in large population-based samples linking the burden of the COVID-19 pandemic to positive changes demonstrating post-traumatic growth (PTG).

Material and methods:
A cross-sectional study conducted in Poland in March 2022 included 2050 adults (mean age 48.8 ±16.7 years). A questionnaire with 6 items on changes in self-perception and self-reported health, interpersonal relationships, and philosophy of life (Cronbach’s α 0.848) was used as a measure of PTG. Changes in the summary index (range 0-24) according to twenty factors in five areas were examined, and Cohen’s d coefficient was used as the effect size measure.

Results:
The total index was 17.34 ±4.50. Female gender and older age were associated with a higher prevalence of PTG (d = 0.254 and d = 0.364, respectively). High levels of PTG were noted among respondents who: isolated themselves from loved ones in order not to expose them to infection (18.84 ±3.79, d = 0.664), were religious and practicing (18.22 ±4.25, d = 0.584), frequently experienced anxiety (18.45 ±4.10, d = 0.562) and reported lack of closeness to another person as an effect of the pandemic (18.58 ±4.22, d = 0.517).

Conclusions:
While it cannot be denied that the COVID-19 pandemic brought with it dangers and traumas, the possibility of post-traumatic growth and beneficial changes following stressful situation cannot be overlooked.