ECHOKARDIOGRAFIA
Echokardiografia a pozawieńcowe zabiegi przezskórne. Część I – przetrwały otwór owalny

Wstęp
Przetrwały otwór owalny (patent foramen ovale, PFO) występuje często w populacji ogólnej. W czasie echokardiograficznych badań przezprzełykowych (TEE) wykrywany jest u 1 na 4 badane osoby [1, 2]. W warunkach prawidłowych wyższe ciśnienie w lewym (LP) niż w prawym przedsionku (PP) dociska „łatkę” („wentyl”) PFO do przegrody międzyprzedsionkowej (PMP) i zamyka otwór. Jednak w sytuacjach prowadzących do wzrostu ciśnienia w PP (kaszel, kichanie, zwiększenie tłoczni brzusznej w czasie defekacji, nadciś­nienie płucne) PFO się otwiera, co może prowadzić do odwrócenia przecieku i przedostania się materiału zatorowego do obwodowego układu tętniczego. Na podstawie wielu obserwacji klinicznych stwierdzono częstsze występowanie PFO u chorych po udarze mózgu w młodszym wieku. Wśród chorych przed 55. rokiem życia, którzy przebyli niedokrwienny udar mózgu, częstość występowania PFO szacuje się na ok. 40% [3, 4].
W ostatnich latach wzrosło zainteresowanie tą anomalią, szczególnie u młodych osób, które przebyły niedokrwienny udar mózgu [5]. Uważa się, że występowanie PFO jest odpowiedzialne za 46% udarów niedokrwiennych ośrodkowego układu nerwowego o nieznanej etiologii (kryptogennych) [6] (ryc. 1.).
U osób z drożnym otworem owalnym, zwłaszcza dużym, większa jest częstość występowania nie tylko powikłań zakrzepowo-zatorowych (udar mózgu, zawał serca), lecz także silnych, migrenowych bólów głowy, choroby kesonowej, zespołu platypnoe-orthodeoxia [7]. Należy zwrócić uwagę na cechy PFO (długość kanału, szerokość otwarcia otworu w czasie próby Valsalvy, wielkość przecieku) oraz dodatkowe warianty anatomiczne skojarzone z PFO, takie jak „tętniak” pierwotnej PMP, wydatna zastawka Eustachiusza czy siatka Chiariego [8]. Ich rola w powstawaniu udaru mózgu nie została w pełni wyjaśniona, jednak należy je brać pod uwagę podczas kwalifikacji do zabiegu zamknięcia PFO jako czynniki potencjalnie zwiększające ryzyko udaru mózgu. Nie można wykluczyć, iż krew obecna w kanale PFO może krzepnąć i być źródłem skrzyżowanego zatoru przy wzroście ciśnienia w PP!
W ostatnim czasie prowadzone są badania nad właściwościami skrzepu oraz parametrami układu krzepnięcia krwi, pozwalającymi na wyselekcjonowanie grupy pacjentów z PFO szczególnie narażonych na wystąpienie zatorowości skrzyżowanej [9].
Ze względu na zasięg zjawiska – PFO stwierdza się u 46% chorych z udarem kryptogennym – podjęto próby zabiegowego...


View full text...