Edukacja pacjentów – integralna część postępowania w nadciśnieniu tętniczym

Nadciśnienie tętnicze zgodnie uważane jest za najczęstszą patologię układu krążenia oraz najczęstszą przyczynę śmierci lub choroby sercowo-naczyniowej. Znikoma część chorych jest adekwatnie leczona i osiąga spadek ciśnienia tętniczego, a co za tym idzie, zmniejszenie całkowitego ryzyka sercowo-naczyniowego. Jedną z głównych przyczyn tego stanu rzeczy jest niewystarczający poziom współpracy między lekarzem a pacjentem. Badania pokazują, że istotnym czynnikiem mogącym zmienić tę sytuację jest edukacja chorych. Pacjenci otrzymujący zrozumiałą dla nich informację na temat przyczyn i skutków nadciśnienia, diagnostyki oraz metod i celów leczenia, w o wiele większym stopniu radzą sobie z kontrolą ciśnienia tętniczego. Prezentowany artykuł omawia cele, sposoby oraz treść szkoleń, zgodne z obecnie obowiązującymi wytycznymi.

W badaniu Natpol Plus z 2002 r. oceniono, iż w Polsce na nadciśnienie tętnicze choruje ok. 1/3 dorosłej populacji [1]. Niestety, spośród pacjentów z nadciśnieniem tętniczym, jedynie 12 proc. osiąga cel terapii, jakim jest obniżenie wartości ciśnienia poniżej 140/90 mm Hg (lub poniżej 130/80 mmHg u chorych ze współistniejącą cukrzycą). Głównym czynnikiem wpływającym na niezadowalającą odpowiedź na leczenie farmakologiczne jest niewystarczający poziom przestrzegania zaleceń lekarskich przez pacjentów. Dane z badań oceniających to zjawisko wskazują, że ok. 60 proc. chorych, leczonych z powodu nadciśnienia tętniczego, przerywa leczenie w ciągu 6 mies. od jego rozpoczęcia. Jako przyczyny wymienia się tu – poza działaniami niepożądanymi i brakiem adekwatnej odpowiedzi ciśnienia na leczenie – brak motywacji do kontynuowania leczenia, beztroskę pacjentów oraz brak informacji dotyczących choroby i jej leczenia, a zwłaszcza szczegółowych informacji na temat dawkowania leków [2].
Jak wykazują obserwacje epidemiologiczne, wiedza na temat prawidłowych wartości ciśnienia jest wśród polskich nadciśnieniowców niska [3, 4].
Pośród strategii, mogących wpłynąć na poprawę tego stanu rzeczy, lokują się szeroko pojmowane działania edukacyjne, zmierzające do poprawienia stanu wiedzy chorych, a także oddziaływania zwiększające poziom motywacji. Działania tego rodzaju, prowadzone od lat w ośrodkach polskich i zagranicznych wykazują skuteczność w edukacji chorych. Badania prowadzone w ośrodkach niemieckich wykazały znaczący spadek ciśnienia tętniczego (152/89 do 145/85 mm Hg, p<0,001 – podczas półrocznej obserwacji),...


View full text...