Edytorial

From 2022 onwards, Pharmacotherapy in Psychiatry and Neurology will be issued not quarterly but half-yearly. The issue of Pharmacotherapy in Psychiatry and Neu rology for the first half-year of 2022 contains one exper imental paper and four review papers. It begins with an article by the Editor-in-Chief of the journal on the effect of psychotropic drugs on the occurrence and the course of COVID-19. The literature of 2020–2022 on the anti depressant, antipsychotic, mood-stabilising, and other drugs was reviewed. Some drugs exert the antiviral effect on SARS-CoV-2, some can diminish the risk, and some can act therapeutically on the infection. The most data on a favorable effect on infection concern fluvoxamine, a selective serotonin reuptake inhibitor (SSRI). Other antidepressant drugs can diminish the risk of intubation or death. SSRI drugs act therapeutically in post-covid depression. Antiviral effects of chlorpromazine and halo peridol were not confirmed in clinical observations. The use of long-acting injectable atypical antipsychotic drugs may decrease the risk of infection. Despite the evidence of antiviral action of lithium – against herpes in clinical studies and against coronaviruses in experimental papers –until now, the research data on the effect of lithium on the occurrence and the course of COVID-19 infection has not been sufficient to formulate firm conclusions. Also, the data on the use of valproate is equivocal despite pro pitious theoretical premises. In the article, the potential of other drugs used in psychiatric therapeutics, such as amantadine, disulfiram, hydroxyzine, cannabidiol, me latonin, and memantine, was discussed.
The experimental paper, with Krystyna Jaracz as the first author, comes from the Department of Psychiatric Nursing, Poznan University of Medical Sciences. The study aimed at analysing the relationships between the kind of pharmacological treatment and negative symptoms, depression, social function, and quality of life in 56 schizophrenia patients hospitalised for the first time from 11 to 15 years ago. Ninety percent of the patients received antipsychotic medications throughout the whole observation period. Among them, 3/4 were treated with antipsychotics only and 1/4 received antipsychotics and antidepressants. The results obtained show that the kind of treatment in terms of monotherapy (antipsychotic only) vs polytherapy (antipsychotics and antidepress ants) did not differentiate the frequency of negative symptoms and the levels of other clinical and psychosocial indicators of the course of the disease. The findings also seem to reflect the lack of satisfactory fulfillment of the patients’ needs concerning relieving negative symp toms of schizophrenia.
The second review paper, authored by Piotr Podwalski and Jerzy Samochowiec from the Department of Psychia try, Pomeranian Medical University in Szczecin, presents the general assumptions of the proposed new system of classification of pharmacological substances used in psy chiatry, i.e. Neuroscience-based Nomenclature (NbN). A review of the current literature on NbN and its possib ilities in the classification of medicinal substances was made, the structure of NbN was discussed, and its practical use was described. Based on this, it can be concluded that the NbN classification makes an important step for the categorisation in psychopharmacology. The system is reg ularly updated and contains a vast amount of information. Due to the available mobile application, the NbN classi fication has a chance to enter everyday clinical practice. The next review paper, authored by Anna Kaszyńska from SWPS University of Social Sciences and Humanities in Warsaw, is about the therapeutic potential of cannab inoids, such as tetrahydrocannabinol (THC) and can nabidiol (CBD), in neurodegenerative diseases, such as Alzheimer’s disease (AD), Parkinson’s disease (PD), Hun tington’s Disease (HD), and Amyotrophic Lateral Sclerosis (ALS). The endocannabinoid system can modulate the phenomena connected with neurodegeneration. This is obtained by the effects dependent on cannabinoid recept ors, i.e. activation of CB1 receptors, causing the normal isation of glutamatergic transmission and increase of autophagy, activation of CB2 receptors, alleviating the features of inflammation, as well as lowering the level of oxidative stress – independent on cannabinoid recept ors. The article presents data on the beneficial effects of cannabinoids on the symptoms of neurodegenerative dis eases obtained in experimental studies in animal models (AD, PD, HD, ALS) as well as in clinical studies (AD, PD, HD). These effects make promising findings requiring further exploration.
The last review paper, authored by Olga Płaza and Agata Szulc from the Department of Psychiatry Facul ty of Health Sciences, Medical University in Warsaw, discusses the role of epigenetic factors, mainly DNA methylation, in the pathogenesis and diagnosis of schizo phrenia. In the multifactorial pathogenesis of the disease, component with the environmental one through mechanisms that cause reversible changes in gene expression in response to specific external factors are important, and the DNA methylation is one of the best-known mechanisms. This article reviews the literature related to the issue of DNA methylation in schizophrenia. As the basis for further analysis, reviews dedicated directly to epigenetic modi fications in schizophrenia, published between 2017 and 2022, were selected. The results obtained show that the characteristic changes in the methylation pattern of specific genes appear in tissues collected from patients with schizophrenia or corresponding animal models. The goal of further research should be to create a database of specific DNA methylation patterns, the presence of which could act as a biomarker or an indicator of the effectiveness of a therapeutic process.
It is my pleasure to inform you that on 1 January 2022, the Editor-in-Chief of this journal became a correspond ing member of the Polish Academy of Sciences, in Di vision V: Medical Sciences. Therefore, he followed on together with Prof. Anna Członkowska from the Editorial Board of our journal who became a real member of the Polish Academy of Sciences in this division.
I wish you a pleasant reading of this issue of the jour nal and strongly encourage Polish psychiatrists, neurol ogists, and pharmacologists to submit research, review, and casuistic papers on pharmacological therapies in psy chiatry and neurology. The papers should be submitted via the editorial system available on the journal website at http://fpn.ipin.edu.pl.

Professor Janusz Rybakowski

Począwszy od roku 2022, „Farmakoterapia w Psychiatrii i Neurologii” wydawana będzie nie jako kwartalnik, a jako półrocznik. Zeszyt „Farmakoterapii w Psychiatrii i Neuro logii” za pierwsze półrocze roku 2022 zawiera jedną pracę oryginalną i cztery prace poglądowe. Rozpoczyna go arty kuł redaktora naczelnego pisma na temat wpływu leków psychotropowych na występowanie i przebieg COVID-19. Przedstawiono przegląd piśmiennictwa z lat 2020–2022 dotyczącego leków przeciwdepresyjnych, przeciwpsycho tycznych, normotymicznych i innych. Niektóre z nich wy wierają efekt przeciwwirusowy w odniesieniu do SARS- -CoV-2 w warunkach eksperymentalnych, niektóre mogą zmniejszać ryzyko wystąpienia infekcji, a jeszcze inne mogą działać terapeutycznie na przebieg samej infek cji. Najwięcej danych dotyczących korzystnego wpływu na infekcję dotyczy fluwoksaminy, leku z grupy selek tywnych inhibitorów wychwytu serotoniny (SSRI). Inne leki przeciwdepresyjne mogą powodować zmniejszenie ryzyka intubacji lub zgonu u chorych. Leki SSRI działa ją leczniczo w depresji pocovidowej. Przeciwwirusowe działanie chlorpromazyny i haloperidolu w badaniach eksperymentalnych nie zostało potwierdzone w ob serwacjach klinicznych. Stosowanie atypowych leków przeciwpsychotycznych o przedłużonym działaniu może zmniejszać ryzyko infekcji. Mimo dowodów na działanie przeciwwirusowe litu na wirusy opryszczki w warunkach klinicznych oraz na koronawirusy w pracach ekspery mentalnych dotychczasowe dane na temat wpływu litu na występowanie i przebieg infekcji COVID-19 nie pozwalają na wyciągnięcie przekonujących wniosków. Niejedno znaczne są też doniesienia na temat stosowania walpro inianu mimo zachęcających przesłanek teoretycznych. W artykule omówiono również potencjalne zastosowanie innych leków stosowanych w lecznictwie psychiatrycz nym, takich jak amantadyna, disulfiram, hydroksyzyna, kanabidiol, melatonina i memantyna.
Praca oryginalna, której pierwszą autorką jest Kry styna Jaracz, pochodzi z Zakładu Pielęgniarstwa Psy chiatrycznego Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. Badano w niej zależność pomiędzy sposobem leczenia farmakologicznego a objawami negatywnymi, depresją, funkcjonowaniem społecznym i jakością życia u 56 cho rych na schizofrenię w okresie 11–15 lat po pierwszej ho spitalizacji psychiatrycznej. 90% pacjentów otrzymywało leki przeciwpsychotyczne przez cały okres obserwacji. Wśród nich 3/4 przyjmowało tylko leki przeciwpsycho tyczne, a 1/4 leki przeciwpsychotyczne i przeciwdepre syjne. Uzyskane wyniki wskazują, że sposób leczenia (monoterapia – czyli tylko leki przeciwpsychotyczne vs politerapia – leki przeciwpsychotyczne i leki prze ciwdepresyjne) nie różnicował częstości występowania objawów negatywnych oraz innych klinicznych i psycho społecznych wskaźników przebiegu choroby. Rezultaty te zdają się również odzwierciedlać brak satysfakcjonujące go zaspokojenia potrzeb pacjentów w zakresie łagodzenia objawów negatywnych schizofrenii.
Druga praca poglądowa, której autorami są Piotr Podwalski i Jerzy Samochowiec z Katedry Psychiatrii Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie, przedstawia ogólne założenia nowego systemu klasy fikacji substancji farmakologicznych w psychiatrii, tj. Nomenklatury opartej na Neuronauce (ang. Neuroscien ce-based Nomenclature, NbN). Dokonano przeglądu aktu alnych publikacji dotyczących możliwości wykorzystania NbN w klasyfikacji substancji leczniczych, omówiono strukturę NbN oraz opisano jej praktyczne użycie. Na tej podstawie można stwierdzić, że klasyfikacja NbN stanowi istotny postęp w dziedzinie kategoryzacji psy chofarmakologii. NbN jest systemem regularnie aktu alizowanym i zawiera wielką ilość informacji, a dzięki dostępnej aplikacji mobilnej klasyfikacja NbN ma szansę wejść do codziennej praktyki klinicznej.
Kolejna praca pogladowa, której autorką jest Anna Kaszyńska z Uniwersytetu Humanistyczno-Społecznego SWPS w Warszawie, dotyczy możliwości terapeutycznego działania kannabinoidów, takich jak tetrahydrokanna binol (THC) i kannabidiol (CBD) w chorobach neuro degeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera (Al zheimer’s disease – AD), choroba Parkinsona (Parkinson’s disease, PD), choroba Huntingtona (Huntington’s disease, HD) oraz stwardnienie zanikowe boczne (amyotrophic lateral sclerosis, ALS). Układ endokannabinoidowy może modulować zjawiska związane z neurodegeneracją. Dzieje się tak poprzez efekty zależne od receptorów kannabinoidowych – aktywację receptorów CB1, powo dującą normalizację przekaźnictwa glutaminergicznego oraz zwiększenie autofagii, aktywację receptorów CB2, powodującą osłabienie cech zapalenia, a także reduk cję stresu oksydacyjnego – niezależną od receptorów kannabinoidowych. W artykule przedstawiono dane na temat korzystnego działania kannabinoidów na objawy chorób neurodegeneracyjnych uzyskane w badaniach eksperymentalnych na modelach zwierzęcych (AD, PD, HD, ALS), a także w badaniach klinicznych (AD, PD, HD). Rezultaty te stanowią obiecujące przesłanki wymagające dalszej eksploracji.
Ostatnia praca poglądowa, której autorkami są Olga Płaza i Agata Szulc z Kliniki Psychiatrii Wydziału Nauk o Zdrowiu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, omawia rolę czynników epigenetycznych, głównie me tylacji DNA, w patogenezie i diagnostyce schizofrenii. W wieloczynnikowej patogenezie schizofrenii, łączącej komponentę genetyczną z komponentą środowiskową, istotne znaczenie zdają się mieć modyfikacje epigene tyczne – mechanizmy warunkujące odwracalne zmiany ekspresji genów w odpowiedzi na określone czynniki zewnętrzne, a jednym z najlepiej poznanych mechani zmów epigenetycznych jest metylacja DNA. W artykule dokonano przeglądu literatury związanej z zagadnie niem metylacji DNA w schizofrenii, a jako podstawy do dalszej analizy wybrane zostały prace poglądowe po święcone bezpośrednio modyfikacjom epigenetycznym w schizofrenii, opublikowane w latach 2017–2022. Prze prowadzona analiza wskazuje, że charakterystyczne zmiany wzorca metylacji określonych genów pojawiają się znamiennie często w tkankach pobranych od osób ze schizofrenią bądź w odpowiednich modelach zwie rzęcych. Celem dalszych badań powinno być stworzenie bazy specyficznych wzorców metylacji DNA, których obecność mogłaby odgrywać rolę biomarkerów cho roby bądź stanowić wyznacznik skuteczności procesu terapeutycznego.
Z przyjemnością informuję, że Redaktor Naczelny pi sma od 1 stycznia 2022 roku jest członkiem koresponden tem Polskiej Akademii Nauk w Wydziale V Nauk Medycz nych. Dołączył tym samym do prof. Anny Członkowskiej z Komitetu Redakcyjnego naszego pisma, która obecnie jest członkiem rzeczywistym PAN w tym wydziale. Życzę przyjemnej lektury kolejnego numeru na szego pisma i gorąco zachęcam polskich psychiatrów, neurologów i farmakologów do nadsyłania artykułów eksperymentalnych, poglądowych i kazuistycznych do tyczących terapii farmakologicznej w psychiatrii i neu rologii. Nadsyłane prace należy umieszczać w panelu redakcyjnym dostępnym na stronie internetowej pisma http://fpn.ipin.edu.pl.

Prof. dr hab. med. Janusz Rybakowski