Executive dysfunction after stroke – possibilities and limitations of diagnosis

Cel
Konsekwencjami udaru mózgu mogą być różnorodne zaburzenia neuropsychologiczne, w tym deficyty wykonawcze. Jak pokazuje przegląd badań nadal jednak istnieje kilka nie do końca rozstrzygniętych kwestii w tym zakresie. W związku z tym w artykule przedstawiona została charakterystyka poszczególnych podzespołów dysfunkcji wykonawczych oraz zasad ich diagnozy.

Poglądy
Udar mózgu jest jedną z najczęstszych przyczyn niepełnosprawności utrudniającej codzienne funkcjonowanie chorych. Dość powszechnymi jego następstwami są zaburzenia poznawcze i behawioralne. Wraz z deficytami poznawczymi mogą współwystępować zmiany osobowości przedchorobowej i zaburzenia emocjonalne. Stosunkowo nową kategorią diagnostyczną objawów poudarowych jest zespół dysfunkcji wykonawczej. Charakteryzuje się on występowaniem różnorodnych objawów, takich jak nieskuteczne działanie, pomimo posiadanej wiedzy o jakimś zadaniu, persewerowanie, sztywność myślenia, trudności w planowaniu i przewidywaniu konsekwencji własnych działań. Opisywany syndrom nie stanowi jednolitego zespołu objawów, a wielu badaczy postuluje rozróżnienie poszczególnych podzespołów z dominującymi objawami.

Wnioski
Dysfunkcje wykonawcze pojawiające się po udarze mózgu stanowią ważny problem kliniczny i społeczny. Problemy pacjentów w postaci niemożności realizacji złożonych zadań czy trudności w zakresie planowania i przewidywania konsekwencji własnych działań mają negatywny wpływ na ich funkcjonowanie społeczne i zawodowe. Konstrukt teoretyczny syndromu dysfunkcji wykonawczej może być przydatny dla lepszego zrozumienia problemów pacjentów oraz opracowania bardziej skutecznych form rehabilitacji neuropsychologicznej.



Purpose
A variety of neuropsychological symptoms, including executive dysfunction, are common consequences of a stroke. However, as demonstrated in literature reviews, there are still several unclear issues in this area. This article, therefore, provides description of specific components of executive dysfunction in stroke patients together with principles of their diagnosis.

Views
Cerebral stroke is one of the most common causes of disability, with a devastating impact on the daily functioning of patients. Some of its common consequences are cognitive and behavioural disorders. Comorbid symptoms include premorbid personality changes and emotional disorders. A relatively new diagnostic category of post-stroke symptoms is the dysexecutive syndrome. It involves a variety of symptoms, such as ineffective performance, perseveration, rigidity of thought or impaired planning and predicting the consequences of one’s actions. The dysexecutive syndrome is not a homogenous syndrome, and many researchers postulate its division into subunits, depending on the predominant symptoms.

Conclusions
Executive dysfunction after stroke is an important clinical and social problem. Impaired performance of complex tasks or deficits within planning or reasoning have a marked effect on patients’ social and professional functioning. The theoretical notion of dysexecutive syndrome may allow to better understand the scope and nature of patients’ problems and implementation of more effective forms of neuropsychological rehabilitation.