Farmakoterapia jaskry

Leczenie jaskry zaczyna się najczęściej od farmakoterapii. Obecnie pojawia się coraz więcej nowych leków przeciwjaskrowych o zróżnicowanych mechanizmach działania, niemniej jednak ciągle pozostają w użyciu leki starszej generacji. Zasada działania leków przeciwjaskrowych, których celem jest obniżenie ciśnienia śródgałkowego, opiera się na zmniejszeniu produkcji cieczy wodnistej lub poprawie jej odpływu z gałki ocznej.



Produkcja cieczy wodnistej odbywa się w ciele rzęskowym oka i opiera się na procesach aktywnej sekrecji cieczy przez nabłonek ciała rzęskowego oraz ultrafiltracji z naczyń włosowatych ciała rzęskowego. Główną drogę odpływu cieczy wodnistej z gałki ocznej stanowią struktury kąta przesączania (ok. 80 proc.), częściowo ciecz opuszcza gałkę oczną tzw. drogą alternatywną – naczyniówkowo-twardówkową (ok. 20 proc.). W mechanizmie działania znacznej części leków przeciwjaskrowych wykorzystywany jest wpływ na receptory układu autonomicznego, ponieważ reguluje on wytwarzanie i odprowadzanie cieczy wodnistej. Leki przeciwjaskrowe, podawane do worka spojówkowego, wchłaniają się częściowo do krążenia ogólnego, co powoduje, że mogą również oddziaływać ogólnoustrojowo. W użyciu pozostaje obecnie 5 grup leków przeciwjaskrowych:

- parasympatykomimetyki,

- beta-adrenolityki,

- inhibitory anhydrazy węglanowej,

- adrenomimetyki,

- pochodne prostaglandyn.

Najstarszym lekiem przeciwjaskrowym, którego historia sięga już ponad 100 lat, jest parasympatykomimetyk – pilokarpina, stosowana w stężeniu 1–4 proc. (preparaty: 2-procentowa Pilocarpina, 1–2 procentowa Isoptocarpina, 4-procentowy Pilogel). Znajduje zastosowanie przede wszystkim w leczeniu jaskry wąskiego kąta: w ostrym ataku jaskry i w jej przebiegu przewlekłym. Pobudza receptory cholinergiczne M w mięśniu zwieraczu źrenicy oraz mięśniu rzęskowym. W jaskrze kąta zamkniętego skurcz mięśnia zwieracza źrenicy i jej zwężenie powodują odciągnięcie podstawy tęczówki od kąta przesączania i jego odblokowanie, co przywraca możliwość odpływu cieczy wodnistej przez struktury kąta na zewnątrz gałki ocznej. W jaskrze otwartego kąta wykorzystywane jest oddziaływanie pilokarpiny na mięsień rzęskowy: skurcz podłużnych włókien tego mięśnia, przyczepiających się do struktury beleczkowania rogówkowo-twardówkowego, rozciąga przestrzenie międzybeleczkowe i w ten sposób ulega poprawie...


Pełna treść artykułu...