Farmakoterapia pandemicznych i popandemicznych zaburzeń psychicznych związanych ze stresem

Cel
Wybuch pod koniec 2019 roku pandemii COVID-19, wywołanej przez wirusa SARS-CoV-2, ujawniającej się w postaci ciężkiej ostrej niewydolności oddechowej, skutkuje również obniżeniem sprawności i odporności psychicznej na niespotykaną skalę i o trudnych do oszacowania konsekwencjach.

Przegląd piśmiennictwa
Zaobserwowano, że obraz kliniczny zaburzeń psychicznych ujawniających się w reakcji na konfrontację z urazem o charakterze pandemii nie pokrywa się ściśle z kryteriami diagnostycznymi powszechnie stosowanych dotąd diagnoz: ostrej reakcji na stres – ASR (acute stress reaction), ostrego zaburzenia stresowego – ASD (acute stress dissorder), zaburzenia stresowego pourazowego – PTSD (posttraumatic stress disorder). Szczególnie w odniesieniu do PTSD trudno jest przyjmować, w czasie trwającej nadal pandemii, jednoznaczne kryteria precyzyjnej diagnozy. Wystąpienie zaburzeń psychicznych w reakcji na pandemiczną traumę jest zależne od indywidualnych czynników ryzyka, charakteru traumatycznego stresu, czynników środowiskowych.

Wnioski
Zjawisko powszechnej populacyjnej konfrontacji z pandemią, bardziej niż samo natężenie stresora, skłania do przypomnienia o możliwości skutecznego wspomagania farmakologicznego w już istniejących pandemicznych zaburzeniach psychicznych i każe myśleć o przygotowaniu się na farmakologiczną interwencję wobec zaburzeń psychicznych, jakie ujawnią się po wygaszeniu pandemii.



Objectives
The outbreak of the COVID-19 pandemic at the end of 2019, caused by the SARS-CoV-2 virus, manifested in the form of severe acute respiratory failure, also results in a reduced mental condition and resilience on an unprecedented scale and with consequences that are difficult to assess.

Literature review
It has been observed that the clinical, picture of mental disorders manifested in reaction to, confrontation with the pandemic trauma does not strictly coincide with the diagnostic criteria of commonly used diagnoses, i.e. acute stress reaction (ASR), acute stress disorder (ASD), and post-traumatic stress disorder (PTSD). In the case of PTSD in particular, it is difficult to adopt unambiguous criteria for a precise diagnosis during the ongoing pandemic. The occurrence of mental disorders in response to pandemic trauma depends on individual risk factors, the nature of traumatic stress, and environmental factors.

Conclusions
The phenomenon of a widespread population confrontation with the pandemic, more than the intensity of the stressor itself, prompts us to recall the possibility of effective pharmacological support in already existing pandemic mental disorders and to prepare for pharmacological intervention against mental disorders that will manifest themselves after the pandemic has expired.