Fentanyl podpoliczkowy w leczeniu bólu przebijającego u chorego na mastocytozę układową – opis przypadku

Ponad połowa chorych na mastocytozę układową doświadcza dolegliwości bólowych ze strony układu mięśniowo-szkieletowego wywołanych działaniem mediatorów uwalnianych z pobudzonych komórek tucznych, obecnością zaburzeń struktury kości lub naciekaniem kości oraz tkanek miękkich przez mastocyty. W leczeniu bólu postępowaniem z wyboru jest stosowanie leków hamujących degranulację mastocytów, takich jak antagonisty receptora H1 lub receptora H2 w połączeniu z lekami przeciwbólowymi oraz koanalgetykami. Stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych oraz analgetyków opioidowych obarczone jest jednak ryzykiem wystąpienia objawów związanych z degranulacją pobudzonych mastocytów, w tym również reakcji anafilaktycznej. Z tego względu należy preferować leki cechujące się najmniejszym potencjałem aktywacji komórek tucznych. W artykule przedstawiono przypadek chorego z mastocytozą układową zgłaszającego silne dolegliwości bólowe ze strony układu kostno-stawowego. Pacjent wymagał przewlekłej terapii silnymi opioidami o kontrolowanym uwalnianiu. W leczeniu bólów przebijających stosował fentanyl w postaci tabletek podpoliczkowych. Lek zapewniał dobrą kontrolę bólu incydentalnego związanego z aktywnością i tym samym zapewniał pacjentowi możliwość wykonywania pracy pomimo choroby.

More than half of patients with mastocytosis experience musculoskeletal pain, caused by mediators released from stimulated mast cells, the presence of bone structure disorders or infiltration of bone and soft tissues by mast cells. In the treatment of pain drugs capable of inhibiting mast cells degranulation, such as H1 receptor antagonists or H2 receptor antagonists, in combination with analgesics and coanalgesics should be administered. However, the use of non-steroidal anti-inflammatory drugs and opioid analgesics are associated with the risk of symptoms related to the degranulation of mast cells, including anaphylactic reaction. For this reason, drugs with the lowest potential to activate mast cells should be preferred. The article presents a case of systemic mastocytosis complicated by severe pain of bones and joints, requiring a chronic therapy with strong, controlled-release opioids. Transmucosal fentanyl buccal tablets have been used to treat breakthrough pain, providing good control of incidental pain triggered by physical activity and thus ensuring the opportunity to work despite the disease.