Fizjoprofilaktyka cukrzycy typu 1 u dzieci z wykorzystaniem aktywności fizycznej

Fizjoprofilaktyka, zgodnie z Ustawą o zawodzie fizjoterapeuty, jest składową fizjoterapii i czynnością zawodową fizjoterapeuty. Może być ukierunkowana na praktykowanie zachowań zdrowotnych, zapobieganie czynnikom ryzyka choroby lub zapobieganie konsekwencjom choroby (operacji) i niepełnosprawności. Cukrzyca typu 1 to przewlekła choroba metaboliczna cechująca się występowaniem hiperglikemii, czyli podwyższonego poziomu glukozy w osoczu krwi. Jej przyczyną jest zaburzenie funkcji lub zniszczenie komórek β wysp Langerhansa trzustki. Cukrzyca typu 1 występuje najczęściej u dzieci i młodzieży. Według raportu z 2018 roku w Polsce na cukrzycę typu 1 choruje 6 400 dzieci w wieku 0-14 lat oraz ok. 180 000 osób powyżej 14 roku życia. Aktywność fizyczna jest ważnym stymulatorem prawidłowego rozwoju dzieci i młodzieży w ujęciu holistycznym, a także istotnym czynnikiem zmniejszania ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego, nowotworów oraz śmiertelności. Wysiłek fizyczny powoduje zmniejszone zapotrzebowanie na insulinę oraz zwiększanie wrażliwości komórek na insulinę, dzięki czemu dawka dobowa insuliny może być zmniejszona. Polskie Towarzystwo Diabetologiczne zaleca podejmowanie wysiłku fizycznego przez dzieci chorujące na cukrzycę typu 1 w wymiarze powyżej jednej godziny dziennie celem redukcji ryzyka powikłań naczyniowych. Celem artykułu jest przedstawienie wyników fizjoprofilaktyki cukrzycy typu 1 u dzieci w formie aktywności fizycznej na podstawie literatury. Większość badań wskazuje pozytywne działanie aktywności fizycznej na stan funkcjonowania dziecka z cukrzycą typu 1 zmniejszając: ryzyko hipoglikemii, stężenie glukozy we krwi, zapotrzebowanie na insulinę i ryzyko śmierci.

According to the Physiotherapist Act, physioprophylaxis is an important component of physiotherapy and of the physiotherapist’s professional activities. Physioprophylaxis can be oriented towards practicing healthy lifestyle behaviours, minimizing disease risk factors, or attenuating the consequences of the disease, surgery, and/or disability. Type 1 diabetes is a chronic metabolic disease characterized by hyperglycaemia, i.e. high blood glucose levels. It is caused by the dysfunction or destruction of β cells of pancreatic islets of Langerhans, which are responsible for the production and secretion of insulin. Type 1 diabetes is most common in children and adolescents. According to the 2018 report, 6,400 children aged 0-14 years and about 180,000 people over 14 years old suffer from type 1 diabetes in Poland alone. Physical activity is an important stimulus for optimal physiological development of children and adolescents, and is an important factor in reducing the risk of cardiovascular diseases, cancer, and mortality. Physical exercise reduces the need for insulin and increases the sensitivity of cells to insulin, so that the daily dose of insulin can be reduced. The Polish Diabetes Association recommends that children with type 1 diabetes should exercise for more than one hour a day in order to reduce the risk of vascular complications associated with the disease. The aim of this paper is to examine the effects of type 1 diabetes physioprophylaxis in children in the form of physical exercise, based on previous literature. The majority of research indicates physical activity has a positive effect on physiological function in children with type 1 diabetes, specifically reducing the risk of hypoglycaemia, high blood glucose level, insulin demand, and premature death.