Forum ekspertów
Extracorporeal circulation – unappreciated ally of cardiac surgeons

W tym nieco kontrowersyjnym artykule chciałbym podzielić się z czytelnikami moją refleksją nad zjawiskiem, które od jakiegoś czasu obserwuję w kardiochirurgicznych badaniach naukowych. Będzie to zatem rzecz raczej subiektywna. Chodzi mi o poczucie braku naukowego zainteresowania problematyką związaną z krążeniem pozaustrojowym (ECC). Ilość interesujących i ważkich publikacji w tej dziedzinie jest niewielka, a nowości techniczne prezentowane przez wielkich producentów sprzętu do ECC nie zawierają właściwie żadnych prawdziwie rewolucyjnych rozwiązań czy innowacji. Istnieją jednakże wyjątki potwierdzające regułę, jak choćby próby wprowadzenia w życie interesującej koncepcji minimalizacji aparatury do krążenia pozaustrojowego, tzw. mini-CPB. Jej pierwsza generacja obarczona była niewątpliwym ryzykiem gazowych zatorów, ale są już kliniczne doniesienia o zadowalającym funkcjonowaniu udoskonalonej drugiej wersji, zwanej systemem RHS (ang. resting heart system) [1]. Innym przykładem niech będą wysiłki zmierzające do eliminacji materiału mikrozatorowego powstającego we krwi podawanej pacjentowi z powrotem w czasie operacji. Badacze z Uniwersytetu w Umeå w Szwecji sporządzili bardzo prosty system redukujący tłuszczowy materiał zatorowy we krwi odsysanej z worka osierdziowego [2]. Kiedy w 1953 r. Gibbon Jr, a rok później Crafoord wykonali pierwsze operacje serca przy zastosowaniu metody krążenia pozaustrojowego określonej jako sercowo-płucny by-pass (CPB), rozpoczęła się nowa era kardiochirurgii [3, 4]. Dewall i Lillehei skonstruowali oksygenator pęcherzykowy, który pod koniec lat 60. zaczął ustępować miejsca oksygenatorom membranowym [5]. Technologia ECC uległa stopniowemu polepszeniu i uproszczeniu dzięki rozwojowi wiedzy o fizjologii krążenia i patofizjologii CPB. Badania interakcji między krwią a obcymi materiałami, jakie stosuje się do produkcji komponentów CPB, doprowadziły do produkcji bardziej biokompatybilnych biomateriałów, m.in. poprzez pokrywanie ich powierzchni heparyną, co umożliwiło przeprowadzenie operacji serca ze zmniejszoną ilością systemowo podawanej heparyny [6]. Mimo znacznego postępu w tych dziedzinach operacje serca w CPB nadal obarczone są pewnym odsetkiem powikłań. Wiele z nich przypisuje się aktywacji układów kaskadowych (krzepnięcia, fibrynolizy, systemu kallikreinowo-kininowego i dopełniacza etc.) i komórkowych składników krwi w trakcie CPB. Fenomen ten określa się mianem zespołu ogólnej reakcji zapalnej organizmu (SIRS). SIRS...


View full text...