Forum ekspertów
Immunosupresja u pacjentów po transplantacji serca u progu roku 2006

Pomiędzy marcem 1999 r. a marcem 2001 r. prowadzono rekrutację pacjentów z niewydolnością serca do badania CHARM, oceniającego wpływ kandesartanu na poprawę przeżycia w tej grupie chorych. Przez 24 mies. do badania włączono 7 601 pacjentów [1]. W tym czasie liczba transplantacji serca przeprowadzonych na całym świecie (wg raportu Międzynarodowego Towarzystwa Przeszczepiania Serca i Płuc, ISHLT [2]) nie przekroczyła 7 tys. W raporcie ISHLT podano, że zabiegi te wykonane zostały w 214 ośrodkach, stosujących ponad 9 różnych schematów podtrzymującego leczenia immunosupresyjnego, które były w dowolny sposób kojarzone z 4 podstawowymi metodami indukcji cytolitycznej, stosowanymi w okresie okołooperacyjnym [2]. Liczby te zestawiam ze sobą, by podkreślić, że zorganizowanie prospektywnego randomizowanego badania z udziałem pacjentów po transplantacji serca w celu udowodnienia przewagi jednego schematu leczenia immunosupresyjnego nad innym jest wyjątkowo trudnym przedsięwzięciem. Zwracam również uwagę na to, że potoczne porównania w obrębie jednej grupy leków – cyklosporyny-A z takrolimusem czy azatiopryny z pochodnymi kwasu mykofenolowego – często bywają nadinterpretowane. W rzeczywistości porównujemy schematy lekowe, na które składają się zwykle 3 leki stosowane w immunosupresji podtrzymującej i – ewentualnie – przeciwciała (humanizowane, hybrydowe lub zwierzęce) stosowane w indukcji cytolitycznej w okresie okołooperacyjnym. W rezultacie wynik badania będzie mówił jedynie o skuteczności zestawu leków, a nie tylko jego porównywanych elementów. Mimo że brakuje dużych randomizowanych prospektywnych badań klinicznych, pojawiły się wyraźne trendy do stosowania praktycznie wszystkich farmaceutyków i czynników o działaniu biologicznym, jakie mogą być wykorzystywane u pacjentów po transplantacji serca w celu wywołania efektu immunosupresyjnego. Tym bardziej ważne jest odróżnienie tego, co jest swego rodzaju modą, od udowodnionej w badaniach klinicznych przewagi danego schematu lekowego. Z tego powodu na omówienie w pierwszej kolejności zasługują te leki, których skuteczność została udowodniona w prospektywnych badaniach klinicznych, a korzyść z ich zastosowania polegała na poprawie przeżycia u poddanych leczeniu immunosupresyjnemu po zabiegu transplantacji serca. Lista leków spełniających powyższe kryteria jest niezwykle krótka, a składają się na nią – na pozycji pierwszej – mykofenolan mofetylu, a w punkcie drugim...


View full text...