Funkcje wykonawcze u osób z chorobą Parkinsona bez objawów otępienia. Czy chorzy o różnym poziomie wglądu we własne kompetencje wykonawcze różnią się sprawnością funkcji wykonawczych?

Deficyty wykonawcze (executive dysfunctions – EDF) są częstym problemem osób z chorobą Parkinsona (Parkinson’s disease – PD). W badaniach własnych porównano wykonanie zadań angażujących funkcje wykonawcze (executive functions – EF) przez osoby zdrowe (n = 15) oraz osoby z PD bez objawów otępienia (n = 15). Zastosowano polską eksperymentalną wersję testu Stroopa (Test interferencji nazw i kolorów), Test łączenia punktów, zadania fluencji słownej oraz metody przesiewowe określające nasilenie nastroju depresyjnego (Geriatric Depression Scale – GDS) i poziom funkcji poznawczych (Mini-Mental State Examination – MMSE). Badani wypełniali także kwestionariusz samooceny trudności wykonawczych w życiu codziennym (Dysexecutive Questionnaire – version Self – DEX S), zestawiony potem z ocenami nasilenia trudności dokonanymi przez bliskich (version Informant – DEX I). Grupa PD na niższym poziomie wykonała zadania angażujące EF. Na podstawie różnicy DEX S i DEX I w grupie PD wyodrębniono podgrupy i porównano je pod względem poziomów wykonania zadań angażujących EF. Wyniki wskazują na odmienne profile możliwości wykonawczych u chorych o różnych poziomach wglądu we własne kompetencje wykonawcze.

Executive dysfunctions (EDF) are a common problem among people with Parkinson’s disease (PD). In our study we compared the performance of tasks involving executive functions (EF) by healthy individuals (n = 15) and patients with PD without dementia (n = 15). We used the Polish version of the Stroop test, Trial Making Test, verbal fluency tasks and screening methods for assessment: level of depression (Geriatric Depression Scale – GDS) and cognitive functioning (Mini-Mental State Examination – MMSE). The subjects also completed the self-assessment questionnaire referring to executive difficulties in everyday life (Dysexecutive Questionnaire – version Self – DEX S). These results were compared with the assessments of severity of the difficulties made by relatives (version Informant – DEX I). The Parkinson’s disease group performed tasks at a lower level than the control group. In the PD group, based on the differences between DEX S and DEX I, subgroups were extracted and compared according to the levels of performance in EF tasks. The results show different profiles in patients with different levels of insight into their own executive functions.