Gastroprotekcja w wybranych sytuacjach klinicznych – o czym powinniśmy pamiętać?

Wstęp

Debata na temat gastroprotekcji przeprowadzona 5 czerwca 2022 r. przez autorów artykułu spotkała się z dużym zainteresowaniem lekarzy praktyków z uwagi na złożoność tematu oraz próbę jego praktycznego omówienia z uwzględnieniem selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (selective serotonin reuptake inhibitor – SSRI) jako ważnego czynnika zwiększającego ryzyko powikłań. Stała się pretekstem nie tylko do postawienia ciągle aktualnego pytania: w jaki sposób możemy zredukować ryzyko wystąpienia gastroenterologicznych działań niepożądanych u chorych przyjmujących przewlekle niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ)?, lecz także do szerszej dyskusji na temat gastroprotekcji jako ważnego elementu profilaktyki w codziennej praktyce lekarskiej. Zainteresowanie tym tematem odbiorców debaty potwierdziło, że studium gastroprotekcji było bardzo potrzebne. Pojawiło się też wiele pytań o szczegóły zagadnienia i postępowanie w konkretnych sytuacjach klinicznych.
Nadesłane pytania dotyczyły różnorodnych zagadnień związanych z gastroprotekcją. W celu uzyskania maksymalnej przejrzystości prezentowanych informacji, a także utrzymania przyjętej w czasie debaty konwencji, omówienie zostało podzielone na trzy części: gastroenterologiczną, psychiatryczną i wspólną.

Punkt widzenia gastroenterologa

Gastroprotekcja z zastosowaniem inhibitorów pompy protonowej (proton pump inhibitors – PPI) u chorych przyjmujących przewlekle NLPZ powinna być stosowana w przypadku kwalifikacji pacjenta do grupy wysokiego lub średniego ryzyka. Kryteria stratyfikacji ryzyka zebrano w tabeli 1. W przypadku gdy pacjent nie spełnia kryteriów średniego lub wysokiego ryzyka, gastroprotekcja z zastosowaniem PPI nie jest wskazana.
Przykład 1: Chory 48-letni, przyjmujący przewlekle z powodu choroby zwyrodnieniowej stawów średnie dawki NLPZ. W wywiadzie bez innych czynników ryzyka. Pacjent nie wymaga włączenia PPI w ramach gastroprotekcji. Według kryteriów przedstawionych w tabeli 1 – niskie ryzyko powikłań gastroenterologicznych po NLPZ.
Przykład 2: Pacjent 68-letni, przyjmujący przewlekle NLPZ z powodu pourazowego bólu stawów. Stosuje SSRI z powodu zaburzeń depresyjnych. W wywiadzie cukrzyca typu 2, bez innych obciążeń. Według oceny dokonanej na podstawie analizy czynników ryzyka zebranych w tabeli 1 pacjent kwalifikuje się do grupy wysokiego ryzyka wystąpienia powikłań gastroenterologicznych po NLPZ. Gastroprotekcja jest wskazana.
Przykład...


View full text...