Glejak wielopostaciowy mózgu – problem coraz bardziej aktualny

W pracy przedstawiono aktualny stan wiedzy na temat epidemiologii, patologii i leczenia chorych na glejaka wielopostaciowego mózgu (glioblastoma multiforme – GBM). Objawy choroby mogą być bardzo nietypowe, co jest szczególnie istotne w związku z rosnącą liczbą zachorowań na pierwotne guzy mózgu (w tym na glejaka wielopostaciowego), coraz dłuższego średniego czasu życia, a co za tym idzie – zwiększającej się populacji chorych w podeszłym wieku z rozpoznanym GBM.

Guzy pierwotne mózgu stanowią do 2% wszystkich nowotworów złośliwych. Spośród nich najczęstszym jest GBM. Prawdopodobieństwo zapadalności rośnie z wiekiem i osiąga 50/100 000 w wieku 75 lat. Etiologia nowotworów złośliwych ośrodkowego układu nerwowego nie jest do końca poznana. Istnieje kilka rodzajów hipotetycznych czynników powiązanych z powstawaniem nowotworu.

Obraz kliniczny guza mózgu zależy od rozpoznania histopatologicznego, stopnia złośliwości i umiejscowienia. Wyróżnia się objawy ogólne wywołane wzmożonym ciśnieniem śródczaszkowym oraz objawy ogniskowe uzależnione od lokalizacji guza. Odmienna jest manifestacja kliniczna u osób w wieku podeszłym, u których choroba przebiega w postaci zespołu rzekomoudarowego lub zespołu rzekomopsychotycznego. Diagnozowanie guzów mózgu współcześnie opiera się na badaniu rezonansem magnetycznym, który jest metodą preferowaną, oraz na powszechnie dostępnej tomografii komputerowej. Pomocne bywa też badanie pozytonowej tomografii emisyjnej i spektroskopia rezonansu magnetycznego.

Leczeniem pierwszego rzutu jest możliwie szeroki i bezpieczny zabieg chirurgiczny. Rozpoznanie GBM stanowi wskazanie do pooperacyjnej radioterapii lub radiochemioterapii, uznanej aktualnie za standardową metodę postępowania pooperacyjnego, niezależnie od rozległości operacji. Rokowanie u chorych na GBM pozostaje złe i wciąż stanowi istotny problem kliniczny. Często jedynym postępowaniem u chorych z tym nowotworem jest leczenie objawowe.

In this article we present up to date information on the epidemiology, pathology and treatment modalities in patients with glioblastoma.

The primary brain tumors account for up 2% of all malignancies. Probability of morbidity rise with age, and it is 50/100 000 at the age of 75 years old. The etiology of brain tumors is unfortunately not clear, but increaesingly research is pointing toward genetic mutations.

Clinical presentation depends on tumor location, associated expansion, and surrounding edema. The neurologic effects of an intracranial tumor may be somewhat predicted by its location. With significant cerebral edema or hydrocephalus signs of increased intracranial pressure (nausea, vomiting, headache) and generalized cerebral dysfunction may predominate. It is significant that glioblastoma can cause neropsychological changes. The initial workup of patients with brain tumors must include a complete history, and a general physical examination. The most commonly useful is magnetic resonance imaging. Computed tomography scans with contrast material also are useful.

Current treatment recommendations call for maximal safe surgical resection followed by adjuvant irradiation with concurrent and adjuvant temozolomide. Treatment requires effective teamwork from neurosurgeons and radiation oncologists. The prognosis for patients with glioblastoma remain bad.