Glukagon donosowy – nowy sposób leczenia ciężkiej hipoglikemii u pacjentów z cukrzycą

Hipoglikemia jest najczęściej występującym ostrym powikłaniem cukrzycy u chorych leczonych insuliną. Ciężka hipoglikemia może prowadzić do groźnych dla zdrowia i życia pacjenta zaburzeń. Ponadto lęk przed niedocukrzeniem pozostaje główną przeszkodą do osiągnięcia celów terapeutycznych u chorych na cukrzycę, zwłaszcza typu 1. Dlatego też zarówno zapobieganie, jak i leczenie hipogli-kemii są tak ważne w opiece diabetologicznej. Leczenie hipoglikemii nadal opiera się na podawaniu glukozy (doustnie lub pozajelitowo – w zależności od poziomu świadomości) lub glukagonu wstrzykiwanego domięśniowo lub podskórnie.

W 1983 r. po raz pierwszy wykazano, że glukagon w postaci kropli podany donosowo zwiększa stężenie glukozy we krwi u zdrowych ochotników. W kolejnych latach opracowano preparat w postaci proszku, który aplikowany donosowo, biernie wchłania się przez błonę śluzową nosa bez konieczności wykonania głębokiego wdechu. Glukagon donosowy okazał się tak samo skuteczny jak glukagon do wstrzykiwań, ale jego podanie nastręcza mniej problemów technicznych. Dotąd nie opisano poważnych niepożądanych działań nowego preparatu. W grudniu 2019 r. pod nazwą Baqsimi TM (Eli Lilly, USA) został przez EMA zarejestrowany do leczenia ciężkich niedocu-krzeń u pacjentów od 4. roku życia. Wydaje się, że glukagon donosowy stanowi przełom w leczeniu ciężkiej hipoglikemii u pacjentów z cukrzycą leczonych insuliną, zarówno u dzieci, jak i u dorosłych.

Hypoglycaemia is the most frequent acute complication of diabetes in patients treated with insulin. Severe hypoglycaemia can lead to life-threatening disorders. In addition, fear of hypoglycaemia remains a major obstacle to achieving therapeutic goals in diabetics, espe-cially with type 1. As such, both the prevention and treatment of hypoglycemia are so important in diabetes care.

Treatment of hypoglycemia is still based on administration of glucose (oral or parenteral depending on the level of consciousness) or of glucagon injected intramuscularly or subcutaneously.

In 1983, it was shown for the first time that intranasal glucagon drops increase blood glucose levels in healthy volunteers. In subsequent years, a new powder formulation of glucagon was developed, which is applied intranasally and passively absorbed through the nasal mucosa and it is not necessary to take a deep breath to take it. Intranasal glucagon is as effective as injectable glucagon and devoid of most of the technical problems associated with injectable glucagon. No serious adverse effects of the new preparation have been de-scribed so far. In December 2019 under the name Baqsimi TM (Eli Lilly, USA) has been approved by EMA for the treatment of severe hypoglycemia in patients since 4 years of age. Intranasal glucagon appears to be a breakthrough in the treatment of severe hypoglycemia in diabetic patients treated with insulin in both children and adults.