Granuloma pyogenicum in the rare location on the posterior vaginal wall

Ziarniniak naczyniowy (granuloma angioplasticum, granuloma pyogenicum, granuloma teleangiectaticum, haemangioma eruptivum) to zmiana, która występuje w postaci niewielkich, pojedynczych guzków o czerwono-sinawym zabarwieniu, łatwo krwawiących i ulegających owrzodzeniu.
Według niektórych autorów właściwsza nazwa, która oddaje istotę rozrostu naczyń to capillary haemangioma – naczyniak włosowaty, co jednak wskazywałoby jednoznacznie na proces nowotworowy. Wielu badaczy traktuje poszczególne nazwy tej zmiany jako tradycyjne, niemające znaczenia dla precyzyjnego określenia jednostek chorobowych [1].
Guzek może umiejscawiać się w obszarach skóry, głównie narażonych na urazy [2, 3, 4], a w czasie ciąży występować również w jamie ustnej, zwłaszcza na dziąsłach, być może w wyniku zmian hormonalnych [4–9]. Nie potwierdziły się podejrzenia udziału wirusów w etiologii ziarniniaka naczyniowego [10].
Charakterystyczną cechą budowy zmiany jest gniazdowaty rozrost pączkujących naczyń, z których część ulegać może znacznemu, zatokowatemu poszerzeniu. Typowa jest obecność odczynu zapalnego, a po pewnym czasie tworzą się nadżerki i owrzodzenia. Zwykle nie stwierdza się wewnątrznaczyniowego rozrostu komórek śródbłonka i pericytów.
Celem pracy jest prezentacja chorej z ziarniniakiem naczyniowym umiejscowionym na tylnej ścianie pochwy, który klinicznie budził podejrzenie rozrostu złośliwego.

Opis przypadku

Chora w wieku 71 lat, emerytka, w styczniu 2005 r. zgłosiła się do Poradni Ginekologicznej ICZMP w Łodzi z powodu plamienia z dróg rodnych od kilkunastu dni.
Chora w 1998 r. przebyła operację usunięcia macicy wraz z przydatkami z powodu raka endometrium, a następnie poddana była radioterapii. Od tego czasu częste kontrole lekarskie nie ujawniły wzrostu nowotworu.
W chwili przyjęcia badanie ginekologiczne ujawniło brunatno przebarwiony guzek na tylnej ścianie pochwy, wielkości 3×5 mm, krwawiący przy dotyku. Zmianę usunięto w całości i przekazano do badania, podejrzewając rozrost nowotworowy.
W badaniu histopatologicznym stwierdzono ziarniniaka naczyniowego.
W sierpniu 2006 r. pacjentka zgłosiła się ponownie z plamieniem z dróg rodnych. Na tylnej ścianie śluzówki pochwy stwierdzono maleńką zmianę guzkową, krwawiącą, o wymiarach 2×3 mm, którą skoagulowano.

Omówienie

Ziarniniak naczyniowy występuje głównie u ludzi starszych, chociaż opisywany jest również u dzieci. Główną przyczyną rozrostu naczyń w ziarniaku jest przewlekłe drażnienie, co może odpowiadać lokalizacji pochwowej.
Przyczyną bezpośredniego zgłoszenia się chorej do ginekologa były plamienia z pochwy. Wygląd zmiany w postaci łatwo krwawiącego guzka sugerował rozwój nowotworu złośliwego, zwłaszcza że chora w przeszłości miała raka endometrium.
Brunatno-czerwone zabarwienie ziarniniaka naczyniowego oraz łatwe jego krwawienie, przy niewielkich urazach mogły sugerować nawet czerniaka złośliwego, jednak badanie histopatologiczne usuniętej zmiany wskazało jednoznacznie na poszerzenie i rozplem naczyń krwionośnych, charakterystyczne dla ziarniniaka naczyniowego.
Przypadek przedstawiony został ze względu na nietypową lokalizację zmiany.
Możliwość występowania ziarniniaka naczyniowego w obrębie błony śluzowej pochwy rozszerza wachlarz możliwych przyczyn krwawień z dróg rodnych u kobiet, zwłaszcza w wieku starszym. Należy zaznaczyć, że ziarniniak naczyniowy nie ulega transformacji złośliwej, lecz usunięty niecałkowicie ma skłonność do ponownego wzrostu.

Piśmiennictwo

1. Woźniak L, Giryn I. Atlas histopatologii skóry. PZWL, Warszawa 1987; 163.
2. Aguilo L. Pyogenic granuloma subsequent to injury of a primary tooth. A case report. Int J Paediatr Dent 2002; 12: 438-41.
3. Rotsztejn H, Zalewska A, Kunert J i wsp. Przypadek ziarniniaka naczyniowego powstałego na podłożu rogowacenia białego. Derm Klin 2005; 7: 153-4.
4. Shlash S, Al-Jabi L, Somorin A. Extensive granuloma pyogenicum complicating severe burns. Am Medit Burns Club 1995; 8 (1): 20-3.
5. Al-Khateeb T, Ababneh K. Oral pyogenic granuloma in Jordanians: a retrospective analysis of 108 cases. J Oral Maxillofac Surg 2003; 61: 1285-8.
6. Espinoza I, Rojas R, Aranda W, et al. Prevalence of oral mucosal lesions in elderly people in Santiago, Chile. J Oral Pathol Med 2003; 32: 571-5.
7. Henry F, Quatresooz P, Valverde-Lopez JC, et al. Blood vessel changes during pregnancy: a review. Am J Clin Dermatol 2006; 7: 65-9.
8. Lawoyin JO, Lawoyin DO, Arowojolu MO, et al. Prevalence of pregnancy related oral granuloma in a Nigerian population group and the possible role of contraceptives. Afr J Med Med Sci 2003; 32: 409-12.
9. Silverstein LH, Burton CH Jr, Garnick JJ, et al. The late development of oral pyogenic granuloma as a complication of pregnancy: a case report. Compend Contin Educ Dent 1996; 17: 192-8.
10. Miller AM, Sahl WJ, Brown SA, et al. The role of human papillomavirus in the development of pyogenic granulomas. Int J Dermatol 1997; 36: 673-6.