Gwarancja bezpieczeństwa. Rozmowa z dr. Januszem Kochanowskim

Ostatnie pana wystąpienie do ministra zdrowia dotyczy rekompensowania szkód ponoszonych przez ofiary błędów medycznych. Problem powraca od lat i – mówiąc delikatnie – nie spotyka się ani z zainteresowaniem środowiska lekarskiego, ani resortu zdrowia.
Ukaranie winnych nie zawsze usuwa nieprawidłowości. Ponadto obowiązujący system opieki zdrowotnej stwarza możliwości ukrywania błędów i zabezpieczenia się przed roszczeniami pacjentów. Nie zapewnia też bezpieczeństwa pracownikom medycznym ujawniającym błędy. A przecież bezpieczeństwo pacjentów wymaga, aby błędy medyczne były rejestrowane, a odpowiedni system postępowania zobowiązywał do analizy tych problemów i źródeł ich powstawania oraz wdrożenia odpowiednich procedur naprawczych. Zdarzenia niepożądane generują również wysokie koszty opieki zdrowotnej. I jeszcze jedno – poszkodowanym towarzyszy poczucie niekompetencji lekarzy, niedbałości i winy pracowników medycznych, po stronie pracowników pojawiają się zaś reakcje obronne i zabezpieczające przed roszczeniami poszkodowanych.
Rejestracja błędów, koszty i ludzkie cierpienie. Który z tych problemów należy jak najszybciej uporządkować prawnie?
Wszystkie są ważne, ale oczywiście najpilniejszej zmiany wymaga postępowanie wobec poszkodowanych. Chodzi o to, aby system odpowiedzialności należycie ich chronił, był efektywny i przewidywalny, a postępowanie w tej sprawie nie uwłaczało godności pacjenta oraz zapewniało godziwą i niezwłoczną rekompensatę, pozwalającą na rehabilitację. Nie ulega wątpliwości, że obowiązujący system odpowiedzialności cywilnej nie odpowiada tym warunkom i nie zapewnia wystarczającej gwarancji z punktu widzenia ochrony praw pacjentów. Nie jest również zadowalający system ubezpieczenia OC pracowników medycznych oraz zakładów opieki zdrowotnej, bo pozostawia poza swym zakresem ryzyka nieubezpieczalne. Umowy ubezpieczeniowe są niejednokrotnie tak konstruowane, aby zminimalizować wypłatę odszkodowania, a sumy gwarancyjne są zbyt niskie.



Jak zatem zmienić tę sytuację?
Niezbędna jest interwencja ustawodawcy. Wzorce mamy w wielu krajach zachodnich, np. fundusze gwarancyjne, ubezpieczenie pacjenta, gwarancyjna odpowiedzialność państwa. Rozważenia wymaga ponadto możliwość opracowania i wdrożenia programu pomocy poszkodowanym przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych. Pamiętajmy też, że narastająca roszczeniowość pacjentów zwiększa koszty funkcjonowania opieki...


Pełna treść artykułu...