HISTORIA MEDYCYNY
Historia pierwszych transplantacji serca w Polsce

W drugiej połowie XIX wieku rozpoczął się wielki postęp chirurgii. Stało się to możliwe dzięki wprowadzeniu do lecznictwa narkozy oraz postępowania antyseptycznego i aseptyki. Umożliwiło to bezbolesne wykonywanie zabiegów oraz skuteczne zapobieganie zakażeniom po operacjach. W ostatnich dziesięcioleciach XIX wieku notuje się pierwsze udane zabiegi chirurgiczne na narządach jamy brzusznej. Pierwsza połowa XX wieku to poszerzenie zakresu zabiegów chirurgicznych o klatkę piersiową, a w szczególności płuca. Wraz z szybkim rozwojem chirurgii wśród wielu chirurgów na świecie rodziły się zamierzenia transplantacji narządów mających zastępować nieodwracalnie uszkodzone i niewydolne organy. Szczególne nadzieje budziły doświadczenia przeprowadzane na zwierzętach w Instytucie Rockefellera w Nowym Yorku przez francuskiego chirurga Alexisa Carrela. W 1902 roku opracował on technikę chirurgicznego łączenia naczyń krwionośnych. Dokonywał również na zwierzętach transplantacji narządów, w tym również heterotopowego przeszczepiania serca. W 1912 roku za te swoje osiągnięcia otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny. W okresie międzywojennym, głównie w Stanach Zjednoczonych, prowadzono na zwierzętach liczne próby heterotopowego przeszczepiania serca. Kończyły się one śmiercią zwierząt. W tym bowiem czasie nie znano jeszcze czynników powodujących u biorców reakcje odrzucania przeszczepionych narządów. Dopiero po II wojnie światowej francuski hematolog Jean Dausset odkrył na białych ciałkach krwi antygeny zgodności tkankowej. Umożliwiło to odpowiednie dobieranie narządów dawcy do biorcy możliwie najbardziej zgodnych immunologicznie. Uzyskanie idealnego doboru jest możliwe w odniesieniu do bliźniaków jednojajowych i w przypadkach transplantacji narządów występujących parzyście, takich jak nerki. Pomocą w rozwiązaniu tego niezmiernie ważnego problemu transplantacyjnego stały się odkrywane sukcesywnie, coraz lepsze, bardziej skuteczne i bezpieczne leki immunosupresyjne.
W latach 50-tych XX wieku wprowadzono w kardiochirurgii hipotermię oraz aparaturę do krążenia pozaustrojowego. 2 września 1952 roku John Lewis w Northwestern University przeprowadził operację zeszycia ubytku w przegrodzie międzyprzedsionkowej serca, stosując obniżenie ciepłoty u operowanego dziecka do 26 stopni Celsjusza. 6 maja 1953 roku amerykańscy kardiochirurdzy John Gibbon i Clarence Lillihei w Filadelfii w Jefferson Medical College wykonali po raz pierwszy na świecie operację na...


View full text...