Historia alergologii w polskiej dermatologii

Początki alergologii dermatologicznej datują się od lat 30. XX w. Od tego czasu w tej dziedzinie pracowało kilka pokoleń dermatologów. U zarania trzeciego tysiąclecia podjęto próbę podsumowania ich działań i osiągnięć.








Wstępny okres działalności


Spośród pięciu dyscyplin, które składają się na polską alergologię: interny, dermatologii, pediatrii, laryngologii i pulmonologii, dermatologia najbardziej przyczyniła się do powstania wiedzy o chorobach z nadwrażliwości. Akcję tę zapoczątkował jeszcze w latach 30. XX w. docent (następnie profesor) Kliniki Dermatologicznej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Mieczysław Obtułowicz. Działał w wyjątkowo trudnych warunkach. Niektóre z nich były obiektywne (tragiczne lata wojny, a później niezrozumienie zjawisk swoistych w epoce pseudopawłowizmu), inne wynikały z niedoceniania znaczenia chorób alergicznych przez większość lekarzy. Najmłodszemu pokoleniu lekarzy trudno zrozumieć heroiczną walkę prof. Obtułowicza o prawo do stosowania elementarnych wręcz zasad alergologii. Nagroda, przyznawana za najlepsze doktoraty z dziedziny alergologii nazwana została imieniem profesora Obtułowicza – wywalczył on bowiem pierwsze oficjalne, choć skromne, uznanie dla tej dyscypliny. Ministerstwo Zdrowia zgodziło się, aby habilitacja dermatologa, dr Anny Weiss, współpracowniczki prof. Obtułowicza została określona nazwą z zakresu alergologii. Przedtem było to niemożliwe. Fakt ten otworzył nowe, istotne możliwości, zwłaszcza w zakresie przygotowywania doktoratów i habilitacji.

Śmierć prof. Obtułowicza i doc. Weiss zakończyła istnienie pierwszego (i wówczas jedynego) ośrodka polskiej alergologii, którego oboje samodzielni pracownicy naukowi byli dermatologami.
Inicjatorką ożywienia owej, prawie wówczas (lata 50.) nieistniejącej w naszym kraju dziedziny medycyny, stała się prof. Stefania Jabłońska, kierownik Kliniki Dermatologicznej AM w Warszawie. Na uwagę zasługują trzy jej posunięcia. Jedno (ok. roku 1955) to próba utworzenia organizacji alergologicznej, obejmującej wszystkich lekarzy zainteresowanych alergią. Zakończyła się niepowodzeniem i miała anegdotyczny przebieg. Powołanie organizacji powierzono zasłużonemu naukowcowi, który zajmował się wieloma dziedzinami. Jako pomocnika (raczej gońca) wyznaczono owemu luminarzowi Edwarda Rudzkiego, asystenta warszawskiej Kliniki Dermatologicznej, który...


View full text...