Historia medycyny
50-lecie kardiochirurgii we Wrocławiu

Rok 2005 był rokiem jubileuszy. 50-lecie obchodził jeden z najstarszych ośrodków kardiochirurgicznych w Polsce – Klinika Chirurgii Serca we Wrocławiu. Wrocław (obok Warszawy i Poznania) był miejscem, w którym rodziła się polska kardiochirurgia. Los sprawił, że odbywało się to w tym samym budynku (ryc. 1.), w którym w 1904 r. Jan Mikulicz-Radecki przeprowadził pierwszą na świecie planową torakotomię w komorze podciśnieniowej, skonstruowanej przez Ferdynanda Sauerbrucha. Stulecie tego doniosłego wydarzenia obchodziliśmy uroczyście w listopadzie 2004 r., o czym pisałem na łamach Kardiochirurgii i Torakochirurgii Polskiej. W latach 30. XX w. podjęto na świecie pierwsze próby chirurgicznego leczenia chorób serca. Z oczywistych względów w czasie II wojny światowej prace te zostały zahamowane lub zawieszone. Powrócono do nich dopiero po zakończeniu działań wojennych. Do historii medycyny przeszło pionierskie wykonanie zespolenia systemowo-płucnego metodą Blalock-Tausig (1945 r.), a lata 40. i 50. były okresem bujnego rozwoju kardiochirurgii na świecie. Po II wojnie światowej medycyna polska była w szczególnie trudnym położeniu. Zniszczenia, niepowetowane straty w kadrze medycznej i uniwersyteckiej oraz nowa, niekorzystna sytuacja geopolityczna stanowiły poważne ograniczenie rozwoju wielu dziedzin, w tym chirurgii. Pierwsze osiągnięcia polskiej medycyny w dziedzinie chirurgii serca zawdzięczamy kilku zapaleńcom, którzy całe życie poświęcili walce o zdrowie pacjentów i wbrew przeciwnościom zaszczepiali swym zespołom optymizm i entuzjazm, tak niezbędne przy stawianiu pierwszych kroków po nieodkrytych ścieżkach nauki. Jedną z tych postaci był Wiktor Bross (ryc. 2.), któremu powierzono misję utworzenia II Kliniki Chirurgicznej Uniwersytetu i Politechniki we Wrocławiu. Życiorys i osiągnięcia tego wielkiego chirurga zostały omówione osobno. Doświadczenie prof. Brossa w chirurgii narządów klatki piersiowej zdobyte we Lwowie sprawiło, że od wczesnych lat 50. interesował się leczeniem schorzeń serca. Zachodziła potrzeba utworzenia pracowni badań inwazyjnych, które ze względu na to, że nie było obecnie dostępnych metod obrazowania, stanowiły obok stetoskopu i EKG podstawę kwaliikacji pacjenta do zabiegu. Pierwsze cewnikowanie serca zostało przeprowadzone przez lek. Anatola Kustrzyckiego 22 lutego 1955 r. i jest to pierwszy wpis w historycznej księdze operacyjnej (ryc. 3,) dotyczący zabiegu na sercu.
31 marca 1955 r. prof. Wiktor Bross przeprowadził...


View full text...