Indywidualizacja postępowania w otyłości. Algorytm leczenia

Epidemiologia
i podział otyłości


Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oraz Narodowego Instytutu Zdrowia (National Heart, Lung and Blood Insitute of the National Institute of Health) otyłość została sklasyfikowana jako choroba epidemiczna [1]. W Stanach Zjednoczonych wg danych z badania National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES) z 1999 r. 61 proc. dorosłych, zdrowych Amerykanów miało nadwagę, w tym 26 proc. sklasyfikowano jako otyłych. Częstość otyłości w Stanach Zjednoczonych podwoiła się, a nadwagi wzrosła 3-krotnie od 1980 r., w ostatniej dekadzie zwiększyła się również otyłość u dzieci [2]. W Polsce model żywienia z wysokim spożyciem tłuszczów (ogółem 38–41 proc.) i małą aktywnością fizyczną także sprzyja rozwojowi otyłości. Według najnowszych danych badania
NATPOL III szacuje się, że 53 proc. dorosłych Polaków ma nadwagę ze wskaźnikiem masy ciała BMI (Body Mass Index) powyżej 30 kg/m², a w populacji w wieku powyżej 45 lat nadwagę stwierdzono u 77 proc. W powyższym badaniu stwierdzono także, że średni BMI w populacji polskiej wynosi 25,9 kg/m² [3].

Częste występowanie otyłości w populacji ogólnej stanowi bombę zegarową z eksplozją w przyszłości cukrzycy typu2 oraz innych powikłań otyłości [4]. Otyłość stanowi udokumentowany czynnik ryzyka cukrzycy, dyslipidemii, choroby niedokrwiennej serca i miażdżycy naczyń krwionośnych, a także nowotworów złośliwych. Zaburzenia metaboliczne występujące w otyłości, jak insulinooporność i hiperinsulinizm, zaburzenia lipidowe, hormonalne, pobudzenie aktywności układu adrenergicznego, stan prozakrzepowy, stanowią składową zespołu metabolicznego. Klinicznymi konsekwencjami zespołu metabolicznego są: choroba sercowo-naczyniowa, udar mózgu, cukrzyca typu 2, stłuszczenie wątroby i upośledzenie jej funkcji, kamienie cholesterolowe w pęcherzyku żółciowym, niektóre typy nowotworów [5–10].
Wpływ na rozwój otyłości ma dziedziczenie predyspozycji oraz bardzo silne wpływy środowiskowych czynników ryzyka. Ostatnie badania genetyczne pokazują, że genetyczne podłoże otyłości może stanowić od 25 do 40 proc. U osoby z dziedziczną skłonnością do nadmiernego odkładania zapasów tłuszczów, z niską podstawową przemianą materii czy z genotypem oszczędzającym energię, utrzymujący się przez dłuższy czas dodatni bilans energetyczny spowoduje nadmierne gromadzenie się tkanki tłuszczowej....


View full text...