Indywidualizacja terapii litem na podstawie monitorowania w ślinie

Cel: Choroba afektywna dwubiegunowa (ChAD) jest zaburzeniem psychicznym występującym u około 2–3% populacji. Podstawę leczenia w ChAD stanowi lit. Lit znalazł też ważne zastosowanie w potencjalizacji leków przeciwdepresyjnych w wypadku depresji lekoopornej, w przebiegu zarówno ChAD, jak i zaburzeń depresyjnych nawracających.

Poglądy: Wąski zakres terapeutyczny dla litu oraz częste działania niepożądane wymagają konieczności monitorowania jego stężenia we krwi, co wymaga okresowej obecności pacjenta w laboratorium klinicznym. Jest to kosztowne i niedogodne dla chorych oraz stanowi częstą przeszkodę dla lekarzy psychiatrów, którzy bardzo niechętnie ordynują ten skuteczny lek, właśnie z uwagi na niedogodności związane z koniecznością monitorowania jego stężenia we krwi. Gdyby można było prowadzić regularne monitorowanie stężenia litu bez konieczności nakłuwania żyły i wizyty pacjenta w klinice, zaoszczędziłoby to czas zarówno pacjentów, jak i personelu medycznego, pozwoliłoby na uniknięcie dyskomfortu i łatwiejszą kontrolę trudno dostępnych pacjentów.

Wnioski: Ślina w monitorowaniu stężenia litu jest obiecującym materiałem biologicznym i daje możliwość szybkiego oszacowania dla konkretnego pacjenta indywidualnego dawkowania tego leku, które zapewni wymagane stężenie terapeutyczne. Ślina może być pobierana w warunkach domowych bez angażowania wykwalifikowanego personelu. Dostarczenie wygodniejszych i skuteczniejszych sposobów monitorowania terapii litem (np. proponowane bezinwazyjne badanie stężenia w ślinie) umożliwiłoby bezpieczniejszą, bardziej skuteczną terapię (większe prawdopodobieństwo utrzymywania stężenia terapeutycznego we krwi) danego pacjenta.

Purpose: Bipolar disorder (BD) is a mental disorder that affects approximately 2-3% of the population. The mainstay of treatment in bipolar disorder is lithium, which has also found an important application in the potentiation of antidepressants in drug-resistant depression, in the course of both bipolar disorder and recurrent depressive disorders.

Views: The narrow therapeutic range of lithium and the frequent side effects it causes necessitates the monitoring of its concentration in the blood, which requires the periodic presence of the patient in a clinical laboratory. This is costly and inconvenient for patients, and is a common obstacle for psychiatrists who are reluctant to prescribe this effective drug precisely because of the inconvenience of having to monitor blood levels. If regular monitoring of lithium levels could be carried out without the need to puncture the vein and visit a clinic it would save time for both patients and healthcare professionals, avoid discomfort, and make difficult-to-reach patients easier to manage.

Conclusions: Saliva in the monitoring of the lithium level is a promising biological material and offers the possibility to quickly estimate the individual lithium dosage for a specific patient which will provide the required therapeutic level. Saliva can be collected at home without the involvement of qualified personnel. Providing a more convenient and effective means of monitoring lithium therapy (e.g. the proposed non-invasive saliva level test) would enable safer, more effective therapy (more likely to maintain therapeutic blood levels) and an individualized therapeutic approach to a patient.