Insulina a śródbłonek naczyniowy

W naturalnym przebiegu cukrzycy, niezależnie od jej typu, dochodzi – w miarę upływu czasu jej trwania – do rozwoju późnych powikłań naczyniowych o typie mikro- i makroangiopatii. Pomimo ogromnego postępu medycyny ostatnich lat, rozwój późnych powikłań naczyniowych cukrzycy pozostaje najistotniejszym problemem współczesnej diabetologii. Dostępne badania, zarówno obserwacyjne, jak też interwencyjne, wskazują na istnienie ścisłego związku pomiędzy nasileniem i czasem trwania hiperglikemii, a ryzykiem rozwoju przewlekłych powikłań naczyniowych cukrzycy, zwłaszcza o charakterze mikroangiopatii.


Zależność tę wykazano zarówno u chorych na cukrzycę typu 1, jak i cukrzycę typu 2 [1, 2]. Nie wykazano ścisłej relacji pomiędzy wyrównaniem glikemii, a ryzykiem rozwoju powikłań dotyczących dużych naczyń. Zarówno badanie DCCT prowadzone u chorych na cukrzycę typu 1, jak też badanie UKPDS przeprowadzone u chorych na cukrzycę typu 2, pomimo obserwowanej korzystnej tendencji, nie udowodniły jednoznacznie znamiennego statystycznie zmniejszenia częstości występowania powikłań dotyczących dużych naczyń w grupie chorych leczonych intensywnie [1–5].
Kluczowym mediatorem niekorzystnego wpływu cukrzycy na powstanie i progresję patologii naczyniowej wydaje się być śródbłonek naczyniowy. Śródbłonek, aktywna i dynamiczna tkanka, jest jednym z największych narządów organizmu ludzkiego. Składa się nań ok. 1 tryliona komórek, które zajmują powierzchnię ok. 500 m2. Śródbłonek naczyniowy jest narządem parakrynnym i endokrynnym, odgrywającym istotną rolę w utrzymaniu homeostazy ustroju. Wydzielając substancje działające naczyniorozkurczowo, takie jak tlenek azotu (NO), prostacyklina, bradykinina, śródbłonkowy czynnik polaryzujący (EDHF) oraz naczynioskurczowe obejmujące endotelinę, angiotensynę II, tromboksan A2 kontroluje on napięcie ściany naczyń i ich przepuszczalność. Poprzez bezpośredni i pośredni wpływ na reakcje zapalne i immunologiczne w obrębie ściany naczyniowej, proliferację miocytów ściany tętnic, właściwości prozakrzepowe i fibrynolityczne, oksydację lipidów oraz adhezję monocytów i makrofagów, a także adhezję i agregację płytek krwi do swojej powierzchni śródbłonek bierze także udział w patogenezie miażdżycy i związanych z nią powikłań sercowo-naczyniowych [6–9]. Utrata zależnego od śródbłonka działania naczyniorozkurczowego jest charakterystyczną cechą rozwijającego się procesu miażdżycowego i w sposób...


Pełna treść artykułu...