Insulinoterapia u chorych na cukrzycę typu 2 w codziennej praktyce ambulatoryjnej

W cukrzycy typu 2 hiperglikemia jest uwarunkowana współistnieniem zaburzeń wydzielania insuliny i insulinooporności. W miarę czasu trwania choroby zmieniają się ilościowe proporcje współistnienia tych zaburzeń. Powoduje to, że chorzy w początkowym okresie dobrze wyrównywani na diecie, następnie doustnych lekach hipoglikemizujących, w miarę trwania choroby mają coraz wyższe glikemie [1].

Często można napotkać stwierdzenie, że leczenie insuliną poprawia rokowanie i samo w sobie zabezpiecza chorych przed występowaniem i narastaniem późnych powikłań. Z drugiej strony hiperinsulinemia u osób bez cukrzycy jest czynnikiem ryzyka miażdżycy, co wykazały badania populacyjne [2]. Nadinterpretacja wyników takich badań może prowadzić do nieuzasadnionych konkluzji, że indukowanie hiperinsulinemii poprzez iniekcje insuliny prowadzi do przyśpieszonego rozwoju miażdżycy. Wątpliwości rozstrzygnęło badanie UKPDS, obejmujące 15-letnią obserwację chorych na cukrzycę typu 2 od chwili rozpoznania. W jednym z jego fragmentów, badanych w sposób losowy kwalifikowano do leczenia dietą, lekami doustnymi bądź insuliną. Analiza wyników tej obserwacji wykazała, że chorzy rozwijali późne powikłania proporcjonalnie do hiperglikemii i ryzyko ich rozwoju zwiększało się o 21 proc. na każdy 1 proc. wzrostu stężenia HbA_1c [3]. Natomiast na częstość występowania powikłań nie miał wpływu rodzaj stosowanego leczenia. Chorzy zapadali na zawał serca, udar mózgu czy powikłania mikroangiopatyczne z taką samą częstością, bez względu na to, czy byli prowadzeni na lekach doustnych, czy na insulinie od chwili rozpoznania choroby [4]. U chorych leczonych insuliną obserwowano większy przyrost masy ciała, znanego czynnika pogarszającego wyrównanie metaboliczne.
Z przedstawionej analizy jawi się wniosek, że insulinoterapia w typie 2 nie jest panaceum na późne powikłania. Niestety, wobec pogarszającej się funkcji komórek beta, wraz z czasem trwania choroby jest nieodzowną koniecznością, aby utrzymać wyrównanie metaboliczne.
Po kilku latach leczenia cukrzycy pojawia się problem wzrastających poziomów glukozy, mimo stosowania maksymalnych dawek leków doustnych. Wtórną nieskuteczność doustnych leków hipoglikemizujących rozpoznaje się statystycznie u ok. 10 proc. chorych rocznie. Jednakże istnieje grupa chorych wyrównywanych skutecznie lekami doustnymi, mimo 20-letniego trwania cukrzycy [5, 6].


Jak rozpoznawać wtórną nieskuteczność...


Pełna treść artykułu...