Interpretacja wyników hematologicznych badań laboratoryjnych w praktyce lekarza rodzinnego

Do najczęściej zlecanych badań laboratoryjnych należy morfologia krwi obwodowej. Obecnie stosowane automatyczne analizatory dostarczają informacji o szeregu parametrów obejmujących nie tylko skład odsetkowy krwinek białych, lecz także właściwości krwinek czerwonych i płytkowych oraz retikulocytów. Ich uwzględnienie i właściwa interpretacja ułatwia i ukierunkowuje dalsze postępowanie diagnostyczne. W niektórych sytuacjach (nieprawidłowy lub niemożliwy do oznaczenia skład odsetkowy krwinek białych, zaburzenia liczby leukocytów lub podejrzenie choroby onkohematologicznej) należy zlecić rozmaz krwi metodą mikroskopową. W przypadku nieprawidłowości w obrazie krwi trzeba przede wszystkim ustalić, czy te zaburzenia nasuwają podejrzenie choroby hematologicznej, są objawem choroby niezwiązanej z układem krwiotwórczym czy też nie są wyrazem żadnej patologii. Również często jest zlecane oznaczanie szybkości opadania krwinek czerwonych (OB). Jej przyspieszenie wynika ze zmiany liczby lub właściwości fizycznych krwinek czerwonych bądź też z nadmiaru w osoczu niektórych substancji, zwłaszcza markerów stanu zapalnego i immunoglobulin. Izolowane, bezobjawowe przyspieszenie OB wymaga wykonania proteinogramu i w przypadku stwierdzenia obecności białka monoklonalnego pacjent winien być skierowany do diagnostyki specjalistycznej w celu potwierdzenia lub wykluczenia rozrostu plazmocytów.

Blood cell count is one of the most frequently prescribed laboratory tests in general practice. Automatic counters currently in use calculate a number of parameters concerning not only differential leukocyte count, but also some properties of red cells and platelets. They may be very helpful in properly scheduling further diagnostic steps. In some situations (abnormalities of the number or differential leukocyte count, impossibility to determine it automatically, or suspicion of haematological malignancy) the differential leukocyte count should be examined under a microscope. When an abnormality of blood cell count is detected it must be determined whether it arouses the suspicion of haematological disorder, accompanies a non-haematological disease, or has no pathological significance at all. Erythrocyte sedimentation rate (ESR) is another frequently prescribed laboratory test. Its elevation may be due either to numerical or qualitative abnormalities of erythrocytes, or to an increase of serum level of some substance(s), in particular, inflammatory markers or immunoglobulins. If the elevated ESR is found in asymptomatic patients, electrophoresis of serum proteins must be performed to exclude or confirm the presence of monoclonal immunoglobulins, the detection of which justifies the referral of the patient to a haematologist.