Istotne różnice w parametrach metabolizmu glukozy wśród zdrowych dzieci rodziców z nadciśnieniem i rodziców normotensyjnych

Wstęp. W ostatnich latach zwraca się uwagę na udział zaburzeń przemiany węglowodanów, w tym insulinooporności, w rozwoju nadciśnienia i jego powikłań już w młodym wieku. Znaczny odsetek chorobowości i śmiertelności z przyczyn sercowo-naczyniowych ma związek z nadciśnieniem tętniczym. Kwestią dyskusyjną pozostaje moment rozpoczęcia procesu chorobowego odpowiedzialnego za rozwój nadciśnienia tętniczego, a także jego związek ze specyficznymi dla wczesnych stadiów rozwoju miażdżycy biomarkerami. Cel. Porównanie grupy dzieci obciążonych obecnością nadciśnienia tętniczego u rodziców (grupa badana) do grupy dzieci, których rodzice nie chorują na nadciśnienie tętnicze (grupa referencyjna) w zakresie występowania klasycznych czynników ryzyka miażdżycy: parametrów przemiany lipidowej, węglowodanowej, pomiarów antropometrycznych, jak również nowych biomarkerów wczesnego ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego (hsCRP, adiponektyna, sICAM-1). Materiał i metody. Badaniami objęto 84 dzieci pacjentów lekarza rodzinnego: 40 dzieci (śr. wieku 13,6 lat ± 2,7lat) z obciążonym wywiadem w kierunku nadciśnienia tętniczego i 44 dzieci w wieku średnim 13,1±3,7 lat bez obciążonego wywiadu rodzinnego w kierunku nadciśnienia. U wszystkich dzieci wykonano badanie antropometryczne, badanie ciśnienia tętniczego krwi, oznaczono lipidogram, glikemię oraz insulinemię. Obliczono wskaźnik insulinooporności HOMA-IR. Wykonano oznaczenie hsCRP, stężenie cząsteczek adhezyjnych sICAM i adiponektyny. Wyniki. Masa ciała, wskaźnik SDS BMI i pomiary fałdów skórno-tłuszczowych nie różniły się istotnie statystycznie pomiędzy grupami. Wartości ciśnienia skurczowego były istotnie statystycznie wyższe w grupie badanej (Me 108 vs 100mmHg; p= 0,031). Zaobserwowano istotnie statystycznie wyższe stężenie glikemii (Me 80 vs. 67 mg/dl p<0,001) oraz insuliny (Me 8,89 vs. 5,34µUI/ml; p=0,024) w grupie dzieci rodziców z nadciśnieniem. Wskaźnik insulinooporności HOMA wykazywał wartości istotnie statystycznie wyższe w przypadku grupy badanej (dzieci rodziców z nadciśnieniem) (Me 1,68 vs 0,80 p=0,007). Dzieci z dodatnim wywiadem rodzinnym nadciśnienia charakteryzowało niższe stężenie adiponektyny (Me 13959,45 vs. 16822 ng/ml; p=0,020). Nie wykazano istotnych różnic w stężeniu sICAM i hsCRP oraz w zakresie parametrów przemiany lipidowej. Wnioski. Dodatni wywiad rodzinny w kierunku nadciśnienia tętniczego koreluje z wyższymi wartościami ciśnienia skurczowego oraz zaburzeniami przemiany węglowodanowej u dzieci. Obciążenie nadciśnieniem tętniczym u rodziców jest czynnikiem ryzyka rozwoju chorób sercowo-naczyniowych u ich potomków.

Introduction. In the recent years, alterations in the carbohydrate metabolism, including insulin resistance, are considered as risk factors in the development of hypertension and its complications in young age. Hypertension is associated with significant cardiovascular morbidity and mortality. The onset of pathology responsible for the development of hypertension, as well as levels of biomarkers specific for early stages of atherosclerosis are poorly understood. Aim. To compare a group of children whose parents have a history of hypertension (study group) with a group of children with normotensive parents (reference group), with consideration of typical risk factors for atherosclerosis, parameters of lipid and carbohydrate metabolism, anthropometric data and new biomarkers of early cardiovascular disease (hsCRP, adiponectin, sICAM-1). Material and Methods. The study population consists of 84 children. Of these, 40 children (mean age 13.6±2.7 years) had a parental history of hypertension, and 44 aged 13.1±3.7 yrs were children of normotensive parents. Anthropometric measurements were taken, and measurements of blood pressure, lipid profile, glucose and insulin levels were carried out. The insulin resistance index (HOMA IR) was calculated. Levels of hsCRP, soluble cell adhesion molecules (sICAM) and adiponectin were measured. Results. There were no statistically significant differences in anthropometric parameters (body mass, SDS BMI, skin folds) between groups. Values of systolic blood pressure were statistically significantly higher in the study group (Me 108 vs. 100 mmHg, p= 0.031), as were glycaemia (Me 80 vs. 67 mg/dl p<0.001) and insulinaemia levels (Me 8.89 vs. 5.34 µIU/ml, p=0.024). Higher, statistically significant values of HOMA IR were found in the study group (children of hypertensive parents) (Me 1.68 vs. 0.80 mmol/l × mU/l, p=0.007). Lower adiponectin levels (Me 13959.45 vs. 16822 ng/ml, p=0.020) were found in children with a family history of hypertension. No significant differences were found in the levels of sICAM, hsCRP, and parameters of lipid metabolism. Conclusions. Family history of hypertension is correlated with higher values of systolic blood pressure and higher values of parameters for carbohydrate metabolism in children. Hypertension in parents is a risk factor for cardiovascular disease in their children.