KARDIOCHIRURGIA
Tętniak a rozwarstwienie aorty – czy i kiedy operować?

Wprowadzenie
Tętniak i rozwarstwienie aorty to dwa odmienne pojęcia, dwie różne choroby leczone inwazyjnie, które bardzo często są mylone przez lekarzy różnych specjalności. Dla kardiochirurgów prawidłowe rozpoznanie jest niezbędne do podjęcia właściwej decyzji co do trybu operacji. W najnowszych wytycznych opublikowanych w formie elektronicznej na łamach Journal of the American College of Cardiology podjęto próbę usystematyzowania wiedzy na temat chorób aorty piersiowej. Sądzę, że nie są one na tyle czytelne, aby podczas krótkiej ich lektury wyciągnąć wnioski. Dlatego chciałbym przedstawić Czytelnikom streszczenie powyższych zaleceń i „dopasować” je do rzeczywistości naszej opieki medycznej.

Definicje
Tętniak aorty (inaczej tętniak prawdziwy) to trwałe i ograniczone poszerzenie aorty o co najmniej 50% w porównaniu z jej prawidłową średnicą (ryc. 1.) (przeciętne wymiary podano w tabeli 1.).
Rozwarstwienie oznacza rozerwanie warstw błony środkowej ściany aorty (ryc. 2.) z krwawieniem do jej wnętrza i rozdzielaniem ściany wzdłuż aorty. W typowym obrazie tomografii komputerowej z podaniem kontrastu (angio-CT) widoczne są dwa kanały, rzekomy i prawdziwy, których odróżnienie nie jest łatwe, a u części pacjentów jest niemożliwe (ryc. 3.). Rozwarstwienie może dotyczyć, i często tak się dzieje, naczyń wcześniej nieposzerzonych. Śródoperacyjnie zewnętrzna ściana aorty jest ścieńczała (złożona jedynie z przydanki i kilku zewnętrznych warstw błony środkowej), z widocznym krwiakiem (ryc. 4.).
Niestety, nierzadko spotykamy się z rozpoznaniem „tętniaka rozwarstwiającego aorty”. Czy jest ono prawidłowo stosowane? Według autorów powyżej cytowanych wytycznych dotyczących rozpoznania i leczenia chorób aorty, pojęcie to zarezerwowane jest jedynie dla chorych, u których rozwarstwieniu uległa uprzednio poszerzona aorta. Muszą być spełnione trzy warunki. Po pierwsze – aorta musi być wcześniej poszerzona, po drugie – konieczne jest wcześniejsze rozpoznanie tętniaka aorty, po trzecie – musi dojść do rozwarstwienia aorty. Z własnej praktyki wiem, że u wielu chorych z rozpoznaniem „tętniaka rozwarstwiającego aorty” nie jest możliwe rozstrzygnięcie, czy wcześniej była ona poszerzona na tyle, aby spełniać kryteria tętniaka. Najczęściej ostre rozwarstwienie jest pierwszym objawem choroby aorty.

Czy i kiedy operować?
Rozwarstwienie aorty
Dla...


View full text...