KARDIODIABETOLOGIA. ZESPÓŁ METABOLICZNY
Implikacje kliniczne najnowszych oraz wcześniejszych wytycznych rozpoznawania zespołu metabolicznego

Wprowadzenie
Zespół metaboliczny (ZM) to pojęcie charakteryzujące współistnienie będących w ścisłym związku ze sobą zaburzeń metabolicznych skojarzonych ze zwiększonym ryzykiem rozwoju cukrzycy typu 2 oraz chorób układu sercowo-naczyniowego (cardiovascular diseases, CVD) [1, 2]. W patomechanizmie zespołu metabolicznego główną rolę odgrywają: insulinooporność, hiperinsulinemia, otyłość brzuszna oraz nasilony ogólnoustrojowy stan zapalny. Koegzystencja tych zaburzeń jest skutkiem współdziałania predyspozycji genetycznej, czynników demograficznych oraz stylu życia (niewielka aktywność fizyczna i nieprawidłowa dieta) [3]. Patofizjologia zespołu metabolicznego oraz otyłości brzusznej została niedawno zrewidowana, jednak do dziś nie jest znany jeden scalający mechanizm zaburzeń wchodzących w jego skład [4, 5]. Problem ten jest niebagatelny, ponieważ wyniki badań epidemiologicznych wykazały dużą częstość występowania ZM w różnych populacjach na całym świecie, wynoszącą między 10 a 30%. Częstość ta stale się zwiększa, co wiąże się w głównej mierze z narastającą epidemią otyłości, siedzącym trybem życia oraz stosowaniem nieprawidłowej diety. W Polsce zespół metaboliczny w populacji osób dorosłych rozpoznawany wg zmodyfikowanych kryteriów NCEP-ATP III występuje u 23% mężczyzn oraz u 20% kobiet. Częstość ta szybko się zwiększa wraz z wiekiem i o ile u osób w IV dekadzie życia wynosi 10%, to w grupie osób powyżej 60. roku życia wzrasta do ponad 50% [3]. Najczęściej występującą składową ZM jest podwyższone ciśnienie tętnicze, występujące u ok. 70% mężczyzn oraz u 50% kobiet z tym rozpoznaniem. W dalszej kolejności stwierdza się: u kobiet otyłość brzuszną (ok. 40%), u mężczyzn zaś zwiększone stężenie trójglicerydów (ok. 35%) [3]. Wobec szerokiego rozpowszechnienia zespołu metabolicznego oraz poważnych konsekwencji zdrowotnych związanych z chorobami układu sercowo-naczyniowego i cukrzycą, ZM powinien być traktowany nie tylko jako problem kliniczny, ale również jako przedmiot zainteresowania specjalistów od zdrowia publicznego. Na poziomie klinicznym – pacjenci z ZM powinni być identyfikowani w celu aktywnego poszukiwania i leczenia wszystkich czynników ryzyka. W dziedzinie zdrowia publicznego więcej uwagi należy natomiast poświęcić modyfikacji stylu życia, redukcji otyłości oraz zwiększaniu aktywności fizycznej.

Definicje i kryteria rozpoznawania zespołu metabolicznego
Pomimo zgodności co do tego, że otyłości i jej powikłaniom (do...


View full text...