KRONIKA NAUKOWA
Pierwsze polskie doświadczenia w całkowicie torakoskopowej rozszerzonej ablacji lewego przedsionka (mini-MAZE) prądem częstotliwości radiowej w układzie bipolarnym – minisympozjum i trzy operacje w Klinice Kardiochirurgii Centralnego Szpitala Klinicznego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Warszawie

18.11.2011 r. w Klinice Kardiochirurgii Centralnego Szpitala Klinicznego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji (CSK MSWiA) w Warszawie wykonano pierwsze w Polsce operacje całkowicie torakoskopowej rozszerzonej ablacji lewego przedsionka (mini-MAZE) w migotaniu przedsionków prądem częstotliwości radiowej w układzie bipolarnym. Zyskanie tych nowych doświadczeń było możliwe dzięki współpracy z prof. Nicolasem Dollem, kierownikiem Kliniki w Stuttgarcie, światowym autorytetem w zakresie chirurgicznego leczenia tej arytmii.

Zabiegi, które zajęły drugą część dnia i którym przyglądać się mogli zaproszeni goście, poprzedziło minisympozjum. Jego głównym punktem był wykład prof. Dolla.Wśród uczestników minisympozjum znajdowała się dyrekcja szpitala, kierownicy klinik, grono lekarskie i pielęgniarskie Kliniki Kardiochirurgii oraz klinik kardiologicznych i internistycznych CSK MSWiA, a także goście z zaprzyjaźnionych klinik kardiochirurgii i kardiologii w Polsce.

W wykładzie prof. Doll przedstawił epidemiologię i patofizjologię migotania przedsionków na tle dostępnych technologii i technik elektrofizjologicznych oraz chirurgicznych. Później skupił się na aspekcie technologicznym używanego przez niego sytemu Atricure, opartego na bipolarnej energii prądu częstotliwości radiowej, która – jak wskazują wyniki – osiąga najlepsze rezultaty w aplikacji nasierdziowej na bijącym sercu. Podkreślił również konieczność wykonania dodatkowych linii ablacyjnych w lewym przedsionku (ponad izolację żył płucnych) w przypadkach przetrwałego i długotrwałego przetrwałego (ang. long-standing persistent) migotania przedsionków. Zwrócił uwagę, że jeśli kardiochirurgia w tym obszarze ma stanowić opcję dla narzędzi elektrofizjologicznych, to musi być całkowicie torakoskopowa. Z kolei usunięcie uszka lewego przedsionka stanowi następny istotny element procedury, obniżając znacząco ryzyko wystąpienia udaru mózgu w tej grupie chorych. Na koniec prof. Doll zaprezentował krótki film przedstawiający technikę zabiegów wykonywanych w drugiej części dnia, a także swoje wyniki – obecnie na grupie już 70 pacjentów – które są bardzo zachęcające, szczególnie w grupie pacjentów z przetrwałym migotaniem przedsionków.

Wykład spotkał się z dużym zainteresowaniem i wywołał żywą dyskusję, która skupiała się na określeniu wskazań do takiego zabiegu w czasach znacznego rozwoju technik przezskórnych. Kardiochirurdzy wraz z kardiologami wyrazili deklarację stworzenia wspólnego projektu badawczego.

Dyskutanci uznali, że dobrym przykładem wskazań do chirurgicznej ablacji migotania przedsionków jest profil kliniczny pacjentów wybranych do przeprowadzenia zabiegów w klinice. Pierwsza pacjentka to chora z przetrwałym wysoko objawowym, opornym na leczenie farmakologiczne migotaniem przedsionków, po przeszczepie nerki z prawidłowo funkcjonującym graftem i przeciwwskazaniami do stosowania kontrastu radiologicznego. Drugi chory z podobną postacią arytmii ma anomalię anatomiczną przegrody międzyprzedsionkowej, uniemożliwiającą jej nakłucie. U trzeciego pacjenta występowała od 1,5 roku utrwalona postać migotania przedsionków, niewydolność serca na tym tle, był też wielokrotnie dyskwalifikowany od ablacji przezskórnej. Wydaje się, że właśnie w takiej grupie pacjentów (z utrwalonym migotaniem przedsionków lub/i po nieudanych próbach ablacji przezskórnych) należy szukać pacjentów do opisywanej ablacji chirurgicznej.

Po minisympozjum przeprowadzono trzy operacje, które – dzięki dodatkowym monitorom –goście zainteresowani samą techniką chirurgiczną mogli obserwować bezpośrednio na bloku operacyjnym. Technika operacyjna polega na wykonaniu przez trzy porty endoskopowe, odpowiednio po prawej, a następnie po lewej stronie klatki piersiowej, izolacji żył płucnych. Linie te zostają rozszerzone tak, aby utworzyły tzw. box lesion. Zupełnie nową koncepcją o charakterze nie tylko technologicznym, ale także elektrofizjologicznym, jest wytworzenie linii „trygonalnej” do zastawki aortalnej, która odgrywa podobną rolę jak znana linia w cieśni lewego przedsionka, której skuteczne wykonanie na bijącym sercu jest bardzo trudne i najczęściej niemożliwe. Wszystkie linie wykonuje się z zastosowaniem prądu częstotliwości radiowej w układzie bipolarnym. Ablacja uzupełniona zostaje ablacją zwojów autonomicznych, na końcu zaś za pomocą staplera usunięte zostaje uszko lewego przedsionka.

Podczas zabiegów oraz w przerwach między nimi prowadzono ciekawą roboczą dyskusję, która – jak zwykle w takich przypadkach – miała dużą wartość naukową i praktyczną.

Technika w zakresie przedstawionym powyżej stosowana jest w niewielu ośrodkach na świecie i pojedynczych w Europie, lecz wstępne wyniki potwierdzają jej wykonalność i dużą skuteczność także w przetrwałym i utrwalonym migotaniu przedsionków. Cieszy fakt, że udało się zastosować ją także w Polsce. Naturalnie metoda ta wymaga dalszej ewaluacji, co z pewnością będzie najskuteczniejsze we współpracy z innymi polskimi ośrodkami.



Oświadczenie: Autor sprawozdania nie zgłasza powiązań o chrakterze finansowym z firmą Atricure.