Kardiochirugia wad wrodzonych
Surgery for congenital heart disease in the newborn – present and future

Systematyczne chirurgiczne leczenie wrodzonych wad serca rozpoczęto w połowie lat 50. XX wieku. Początkowo podstawowym celem chirurga było przywrócenie prawidłowej anatomii układu krążenia. W połowie lat 70. stało się oczywiste, iż ważniejsze jest odtworzenie prawidłowej fizjologii – prawidłowego utlenowania krwi oraz obciążenia ciśnieniowego i objętościowego serca. Na początku lat 80. prawie wszystkie wady serca stały się możliwe do leczenia. W tym okresie uratowano pierwszego noworodka z najcięższą wadą serca – zespołem niedorozwoju lewego serca (hypoplastic left heart syndrome – HLHS). Wyniki osiągane przez chirurgów były coraz lepsze. Obecnie śmiertelność pooperacyjna większości wrodzonych wad serca jest znikoma i prawie wszystkie wady strukturalne serca są możliwe do skorygowania. Wady serca korygowane są w coraz młodszym wieku. W ostatnich latach śmiertelność, nawet w tak złożonych anomaliach, jak HLHS czy noworodkowy zespół Ebsteina, jest bardzo niska i możliwa do zaakceptowania. Osiągnięto to dzięki dokładniejszemu zrozumieniu patofizjologii wrodzonych wad serca, poprawie techniki chirurgicznej, udoskonaleniu krążenia pozaustrojowego, a także sposobów leczenia pooperacyjnego i metod diagnostycznych. Coraz więcej wad serca wykrywa się w okresie życia płodowego. Tak wczesne wykrycie niektórych wad ma kluczowe znaczenie dla przeżycia dziecka oraz zmniejszenia liczby i nasilenia potencjalnych powikłań [1]. Rozpoznanie wady przed urodzeniem pozwala na odpowiednie przygotowanie rodziców i zespołu leczącego oraz przeprowadzenie porodu w pobliżu ośrodka kardiochirurgii dziecięcej. W najbardziej skomplikowanych wadach diagnoza prenatalna umożliwia również wczesne rozpoczęcie poszukiwania dawcy serca do przeszczepu. Uzyskiwanie coraz lepszych wyników wczesnych i odległych jest również skutkiem rozwoju kardiologii interwencyjnej i ścisłej współpracy kardiologa i kardiochirurga. Dzięki wprowadzonym ostatnio interwencyjnym zabiegom kardiologicznym przeprowadzanym w okresie życia płodowego (balonowa plastyka zastawki aortalnej), w wielu przypadkach udało się zapobiec rozwojowi najcięższej wrodzonej wady serca – HLHS [2, 3]. W ten sposób możemy obecnie modyfikować naturalny rozwój wady. O ile wyniki leczenia chirurgicznego, szczególnie wczesne, są obecnie powszechnie akceptowane niemalże we wszystkich wadach serca (śmiertelność po operacji Norwooda u noworodków z HLHS, dzięki wprowadzonym ostatnio modyfikacjom, wynosi kilka...


View full text...