Kawa – zagrożenie czy ochrona

W dobie przyspieszenia tempa życia napoje pobudzające, a więc usuwające znużenie, polepszające koncentrację i nasilające sprawność myślenia, nabrały szczególnego znaczenia. Jedną z takich powszechnie używanych substancji jest kofeina, występująca w surowcach roślinnych, przede wszystkim w ziarnach kawy, ale także w liściach herbaty i orzeszkach kola. Ziarna kawowe są nasionami wiecznie zielonych krzewów lub drzew uprawianych w Afryce, Ameryce Południowej, Indonezji i na wyspie Cejlon. Zawierają one 1,1 proc. kofeiny.
Kawa jako używka stosowana była od najdawniejszych czasów. Już w XIV w. Arabowie przyrządzali ją w postaci naparu. Do Europy trafiła w XVII w., natomiast w Polsce jej historia sięga XVIII stulecia. Kofeina została wyizolowana z ziaren kawy na początku XIX w.
Obecnie, kiedy reklamy zalewają nas filiżankami różnych gatunków kaw, warto zastanowić się, czy picie kawy jest w pełni bezpieczne dla naszego zdrowia i jakie ilości tego napoju nie wiążą się z wystąpieniem objawów niepożądanych. Istotne jest także pytanie, czy kawa może nasilać lub hamować rozwój niektórych schorzeń.



Śledząc bieżące piśmiennictwo, można zauważyć zarówno korzystne, jak i negatywne skutki działania kofeiny na nasz organizm.
1. Kofeina i jej metabolity (teofilina i teobromina) zwiększają wydzielanie neuromediatorów, przez co wpływają pobudzająco na czynności psychomotoryczne ośrodkowego układu nerwowego, ułatwiając procesy myślowe, polepszając nastrój i usuwając zmęczenie.
2. Substancja ta wpływa także na układ krążenia, co przejawia się przyspieszeniem czynności serca, krótkotrwałym zwiększeniem pojemności wyrzutowej mięśnia sercowego oraz łagodnym podwyższeniem ciśnienia tętniczego. Rozszerza naczynia wieńcowe, wzmagając przepływ krwi, lecz jednocześnie znacznie zwiększa zapotrzebowanie mięśnia sercowego na tlen, co może być przyczyną nasilenia dolegliwości wieńcowych. Wypicie zbyt mocnej kawy może stymulować zaburzenia rytmu serca.
3. Kofeina wpływa na metabolizm ustroju, nasilając procesy lipolizy w tkance tłuszczowej oraz glikogenolizy w mięśniach szkieletowych.
4. Działa ona rozkurczowo na mięśnie gładkie oskrzeli.
5. Jednym z efektów działania tego związku jest zwiększenie diurezy.
6. Kofeina rozszerza naczynia krwionośne obwodowe, z jednoczesnym odruchowym skurczem naczyń mózgowych. To ostatnie działanie znalazło zastosowanie w łagodzeniu bólów głowy.

View full text...