Kliniczne kryteria diagnostyki i napadów psychogennych rzekomopadaczkowych

Psychogenne napady rzekomopadaczkowe (PNR) występują tak dawno, jak dawno występuje padaczka. Opisy tych napadów (nazywanych wtedy histerycznymi) są równie stare, jak opisy napadów padaczkowych. W starożytności Hipokrates i Areteusz z Kapadocji pozostawili wyczerpujące opisy obu form napadów (Veith, 1965; Lennox i Lennox, 1960). Przez cały okres wieków średnich, ale również nowożytnych uznawano zarówno padaczkę, jak i histerię za przejaw opętania przez diabła, różnicując jednak te choroby. Pojęcie histerii wywodzi się z wyobrażeń – obecnych w medycynie egipskiej – o tym, że przyczyną zaburzeń czynnościowych jest wędrowanie macicy. Jej przemieszczanie się w różne okolice ciała miało powodować pojawianie się różnych symptomów. W związku z tym Hipokrates uważał padaczkę za chorobę męską, histerię zaś za kobiecą (Trillat, 1993), jest to pogląd zaskakująco bliski współczesnym obserwacjom, dotyczącym przewagi kobiet wśród pacjentów z napadami psychogennymi rzekomopadaczkowymi.


W XIX w. wprowadzono we Francji niefortunne pojęcie histeroepilepsji, sugerujące związek pomiędzy tymi dwoma zaburzeniami. Nazwa ta była stosowana dla określenia współistnienia napadów padaczkowych i histerycznych u tego samego pacjenta, dla napadów padaczkowych wywołanych sugestią (dzisiaj rozumiane jako psychogenne napady rzekomopadaczkowe) i wreszcie w przypadku napadów padaczkowych histeropodobnych sugerujących pośrednią formę między padaczką i histerią. Wielu klinicystów, takich jak Charcot i Briquet, zajmowało się diagnostyką różnicową obu tych zaburzeń. Stworzyli oni tabele różnicujące napady padaczkowe i histerię, część tych obserwacji może mieć nadal zastosowanie w praktyce lekarskiej. Napady histeryczne miały typowy przebieg, zaczynały się od bólów podbrzusza i duszności, po czym następowała utrata równowagi, upadek oraz drgawki. Klasycznym objawem wielkiego napadu histerycznego jest wyginanie się w łuk całego ciała ku przodowi (opisthotonus), tak że ciało, leżące na podłodze lub na łóżku, opiera się tylko na głowie i piętach (arc de cercle – łuk kolisty), a brzuch jest wypięty ku górze (ryc.).

Kończyły się one stanami ekstatycznymi, w czasie których dochodziło do przyjmowania postaw wyrażających emocje.

Zaburzenia konwersyjne początkowo uznawano za neurologiczne, bowiem przypominają różne objawy schorzeń somatycznych. Zgodnie z założeniami zaburzenia konwersyjne traktowano jako...


View full text...