Komentarz do artykułu Marcina P. Kaczora i Rafała Wójcika Analiza opłacalności stosowania inhibitorów TNF-α w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów w warunkach polskich

Odpowiedź na pytanie: „Jak leczyć chorego?” lub inaczej „Co to jest dobre leczenie?” nie jest prosta. Lekarz, ustalając postępowanie terapeutyczne, powinien kierować się dobrem chorego, widzianym w jak najszerszej perspektywie. Leczenie powinno być skuteczne, a przekonanie o tym powinno wypływać z dobrze udokumentowanych, aktualnych danych medycyny naukowej (medycyny opartej na faktach). Ocena skuteczności powinna być kompleksowa i obejmować dłuższą perspektywę czasową, a najlepiej całe życie chorego. Leczenie powinno być również bezpieczne, tj. porównanie oczekiwanych korzyści z prawdopodobnymi działaniami niepożądanymi powinno wskazywać na przewagę korzyści. Zastosowana terapia powinna być zgodna z rekomendacjami lub standardami postępowania, ale zawsze uwzględniająca konkretnego chorego, widzianego całościowo, a nie jedynie przez pryzmat chorego narządu. Wybór terapii nie powinien być wyrazem patriarchalnego stosunku lekarza do pacjenta, ale uwzględniać też preferencje chorego. Mają one inne uwarunkowania i należy je przedyskutować z pacjentem. Odpowiedzialność lekarza za wybór leczenia konkretnego chorego jest częścią jego odpowiedzialności wobec społeczeństwa. Mieści się w niej również odpowiedzialność za skutki finansowe stosowanej terapii. Problem „dobrego leczenia” chorych na reumatoi-dalne zapalenie stawów jest złożony, a farmakoterapia jest jego najbardziej istotnym, chociaż nie jedynym aspektem. Analizując leczenie, można wyróżnić kilka wątków tematycznych, m.in. udokumentowaną skuteczność – leki biologiczne stosowane w leczeniu chorych na reumatoidalne zapalenie stawów są niewątpliwie grupą leków najbardziej efektywnych. Brak analiz porównawczych między lekami, a także analizy pośrednie, wydają się nie wskazywać na żaden lek jako wyraźnie skuteczniejszy od innych lub istotnie bezpieczniejszy w stosowaniu. Nie znaczy to jednak, że leki są identyczne. Oprócz wymienionych na wstępie czynników decydujących o wyborze rodzaju terapii należy pamiętać o preferencjach lekarza i wspomnianych preferencjach pacjenta. Wybór lekarza może łączyć się z własnym doświadczeniem lub doświadczeniem ośrodka, w którym pracuje. Nie bez znaczenia jest czas, od kiedy dany lek jest w użyciu lub jest stosowany w określonym ośrodku. Dla chorego ważny jest też sposób podania leku i zasady oceny zagrożenia lub wystąpienia działań niepożądanych, czyli tzw. monitorowanie terapii. Ważne jest, czy chory musi często przebywać w tym...


View full text...