Komentarz do wyników międzynarodowego projektu badawczego SOS w aspekcie ryzyka powikłań narządowych

Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) są jednymi z najcześciej stosowanych leków. Wielu chorych, szczególnie tych z dolegliwościami stawowymi, przyjmuje te leki niemal codziennie przez wiele lat. Szacuje się, że NLPZ stanowią ok. 2,5% wszystkich płatnych recept. Najczęściej stosowanym lekiem na świecie wśród NLPZ jest diklofenak.
Stosowanie NLPZ jest obarczone występowaniem objawów niepożądanych ze strony przewodu pokarmowego, układu krążenia oraz nerek, co sprawia, że przy podejmowaniu decyzji o ich podawaniu istotne jest rozważenie potencjalnych czynników ryzyka wystąpienia objawów niepożądanych. Podejmowane są również działania na rzecz wprowadzania nowych, bardziej bezpiecznych leków z grupy NLPZ. Opublikowano też szereg opracowań dotyczących oceny bezpieczeństwa NLPZ na dużej grupie chorych.
Jednym z takich działań próbujących zobiektywizować ocenę ryzyka powikłań ze strony przewodu pokarmowego, jak również ryzyka sercowo-naczyniowego, jest międzynarodowy projekt badawczy SOS [the Safety of Non-Steroidal Anti-Inflammatory Drugs (SOS) Projekt], który powstał w ramach Siódmego Programu Unii Europejskiej [1]. Porównywano w nim kilkanaście leków z grupy NLPZ, wśród których najkorzystniej wypadły w aspekcie bezpieczeństwa ze strony przewodu pokarmowego aceklofenak, celekoksyb oraz ibuprofen. W tym badaniu odnotowano również dośc istotny wpływ większych dawek NLPZ na ryzyko wystąpienia powikłań ze strony przewodu pokarmowego, szczególnie w przypadku ibuprofenu.
Dość powszechną praktyką jest jednoczesne podawanie NLPZ z inhibitorami pompy protonowej, co w potocznym przekonaniu ma zmniejszać częstość występowania owrzodzeń przewodu pokarmowego. Przeczą temu wyniki badań chorych poddanych obserwacji enteroskopowej z użyciem kapsułki, kiedy jednocześnie podawano diklofenak czy naproksen z omeprazolem. Wśród tych chorych odnotowano dość często nadżerki i owrzodzenia w jelicie cienkim. Przyjmuje się, że te niekorzystne zjawiska wynikają z zaburzeń mikroflory jelitowej – u tych chorych obserwuje się zwiększoną kolonizację jelita cienkiego bakteriami Gram-ujemnymi oraz zmiany w ich barierze jelitowej. Stąd też nie zaleca się rutynowego podawania inhibitorów pompy protonowej przy stosowaniu NLPZ u chorych bez znaczącego ryzyka powikłań ze strony przewodu pokarmowego. Dla tych chorych racjonalne jest dobieranie bezpiecznego leku z grupy NLPZ, do których oprócz celekoksybu w świetle badań SOS zalicza się aceklofenak.
Aceklofenak należy...


Pełna treść artykułu...