Koszty opieki nad chorymi z nowotworem złośliwym u kresu życia na oddziale wewnętrznym szpitala i w hospicjum stacjonarnym

Większość chorych z daleko zaawansowanymi schorzeniami oczekuje u kresu życia opieki w warunkach domowych. Wczesne włączanie do opieki paliatywnej i planowanie opieki na przyszłość zmniejsza liczbę nieplanowanych hospitalizacji pacjentów z chorobą nowotworową. Obecnie jednak większość z nich w ostatnim miesiącu życia zgłasza się na szpitalne oddziały ratunkowe. Wielu jest następnie przyjmowanych do szpitala i tam umiera.

W pracy porównano 10, tj. wszystkich, chorych z bardzo zaawansowanym nowotworem złośliwym, którzy zostali przyjęci na oddział wewnętrzny szpitala wojewódzkiego, przebywali tam dłużej niż tydzień i zmarli, z 10 wybranymi losowo pacjentami spośród analogicznych 229 pacjentów wolno stojącego hospicjum.

W obu grupach analizowano osoby w podeszłym wieku: pacjenci w hospicjum przebywali dłużej, nie korzystali z transfuzji preparatów krwiopochodnych czy dodatkowych badań obrazowych, rzadziej korzystali z badań laboratoryjnych, konsultacji, rzadziej też otrzymywali antybiotyki, jednakże częściej stosowano u nich opioidy. W hospicjum stwierdzono tendencję do stosowania większych dawek opioidów i mniej nasilonego poziomu cierpienia w skali Mini Suffering State Examination. Zarówno bezpośrednie, jak i całkowite koszty oddziału szpitalnego i hospicyjnego były zbliżone (mediana odpowiednio 250,15 vs 283,78 oraz 371,08 vs 389,83 zł), jednak bezpośrednie koszty osobowe w hospicjum były wyższe (283,41 vs 197,67 zł; p < 0,001). Refundacja kosztów przez NFZ w hospicjum nie była wystarczająca, zaspokajała je w 53,9% (bez uwzględnienia pomocniczych kosztów zarządzania podmiotem), w szpitalu zaspokajała je odpowiednio w 98,7%.

W szpitalu bardziej kosztowne są procedury diagnostyczno-terapeutyczne, niemające bezpośredniego wpływu na jakość kończącego się życia, w hospicjum większe są koszty osobowe zespołu interdyscyplinarnego i leków objawowych, co bardziej odpowiada potrzebom chorych u kresu.

The majority of terminally ill patients prefer home care at the end of life. Early inclusion in palliative care and advanced care planning reduces the number of unscheduled hospitalisations of patients with advanced cancer/malignancy. Currently, the majority of these patients in the last month of life are admitted to emergency departments, then referred to hospital and die there.

In this paper all 10 patients with far-advanced cancer admitted to the internal medicine ward of district hospital, who died after over one week stay were compared with 10 patients randomly selected among parallel 229 patients in a free standing hospice.

In both groups the elderly were analysed: patients in the hospice stayed longer, did not receive blood transfusions or take X-ray tests, rarely used laboratory tests, consulted and received antibiotics, however they more often received opioids. In the hospice tendency to use higher opioid doses and less severe level of suffering were noted on the scale of Mini Suffering State Examination. Both direct and total costs of hospital and hospice care were similar (median 250.15 vs. 283.78 and 371.08 vs. 389.83 PLN respectively) but direct hospice staff costs were higher (283.41 vs. 197.67 PLN; p < 0.001).

The National Health Fund’s reimbursement in the hospice was insufficient, covering 53.9% (excluding indirect management cost) and 98.7% in the hospital.

In the hospital expensive diagnostic and therapeutic procedures do not translate into quality of life improvement, in the hospice multidisciplinary team and symptomatic management better correspond with terminal patients’ needs.