Dobrą okazją, aby odpowiedzieć na postawione w tytule pytanie, był VI Światowy Kongres Polonii Medycznej – wielki zjazd lekarzy z całego świata, których łączy wspólny zawód, polskie pochodzenie i poczucie polskości. Kongres ten odbył się w Częstochowie w dniach 21–24 czerwca 2006 r. Był to już trzeci Kongres odbywający się w Częstochowie – tu też narodziła się w 1991 r. idea zwoływania takich spotkań. Zainteresowanie tegorocznym Kongresem przerosło najśmielsze oczekiwania – zamiast spodziewanych 800 uczestników, do Częstochowy przyjechało blisko 1500 osób ze wszystkich kontynentów, z 30 krajów. Gościliśmy lekarzy z krajów europejskich, USA, Kanady, Australii, Nowej Zelandii, Zimbabwe, RPA, Boliwii oraz z krajów zza naszej wschodniej granicy. Najwięcej osób przybyło z USA, Białorusi i Ukrainy. Tematyka obrad koncentrowała się wokół największych zagrożeń naszych czasów: chorób układu krążenia, nowotworów oraz wypadków. Znaczną część Kongresu poświęcono również współczesnym zagadnieniom etycznym. Kongres miał bardzo uroczystą oprawę. Rozpoczął się Mszą Świętą w Kaplicy Matki Bożej na Jasnej Górze. Udział we Mszy był głębokim przeżyciem dla przybyłych lekarzy. Eucharystii przewodniczył metropolita częstochowski ks. abp Stanisław Nowak, wraz z nim koncelebrowali: abp Władysław Ziółek – metropolita łódzki i delegat Episkopatu ds. Służby Zdrowia, bp Ryszard Karpiński z Lublina – delegat Episkopatu ds. Duszpasterstwa Emigracji, o. Izydor Matuszewski – generał zakonu paulinów i ks. inf. Ireneusz Skubiś – redaktor naczelny Niedzieli. We Mszy uczestniczył także Władysław Bartoszewski – były minister spraw zagranicznych RP, ks. Józef Jachimczak – krajowy duszpasterz służby zdrowia w Polsce oraz Tadeusz Wrona – prezydent Częstochowy. Podczas uroczystego otwarcia Kongresu entuzjastycznie przyjęty wykład inauguracyjny pt. Zastosowanie nanomedycyny w chorobach układów: sercowo-naczyniowego i nerwowego wygłosił, dwukrotnie nominowany do Nagrody Nobla w dziedzinie biochemii i medycyny prof. Tadeusz Maliński z Ohio University w USA. Przemówienie wygłosił m.in. prof. Andrzej Stelmachowski – przewodniczący stowarzyszenia Wspólnota Polska, były marszałek Senatu RP. Uczestnicy Kongresu byli pod wrażeniem bogatego, podzielonego na sesje programu naukowego, którego główne i bardzo aktualne hasło brzmiało: Plagi naszych czasów: choroby układu krążenia, nowotwory, wypadki. Drugi dzień Kongresu rozpoczął wykład przewodni ks. prof. Andrzeja Szostka z KUL-u, jednego z najlepszych polskich etyków, na temat: Cywilizacja życia i miłości nawiązujący do słów Jana Pawła II o cywilizacji miłości w opozycji do lansowanej przez niektórych cywilizacji śmierci. Do nauczania Jana Pawła II nawiązywano wielokrotnie. Sesje etyczne cieszyły się ogromnym zainteresowaniem. Piękne wykłady wygłosili m.in.: prof. Jerzy Woy-Wojciechowski, ks. dr Andrzej Kołek, ks. prof. Tadeusz Biesaga z Akademii Papieskiej, a także: Jan Borowiec ze Szwecji, Józef Grabski z Niemiec, Zbigniew Chłap, Maria Michejda z USA, Jacek Kobosko ze Szwecji, Jerzy Umiastowski, Bogusław Maciejewski, Michał Jeleń, Wanda Terlecka, Krzysztof Makuch i Włodzimierz Bednorz. To etyka okazała się tematem, który przyciągnął bardzo wielu uczestników Kongresu. Problemy takie, jak nowe metody leczenia, terapie eksperymentalne, leczenie ludzi starszych, co jest dopuszczalne, a co nie w kontaktach lekarz – pacjent, a także jak radzić sobie z naciskiem firm farmaceutycznych to problemy, wokół których ogniskowała się dyskusja. Odbyło się 15 sesji naukowych, podczas których wygłoszono niemal 200 wykładów (3 sesje kardiologiczne, 2 sesje onkologiczne, 2 sesje traumatologiczne, 2 sesje etyczne, 2 sesje wolnych doniesień, sesja psychiatryczna, informatyczna, okulistyczna i stomatologiczna). Moderatorzy i uczestnicy dyskutowali o nowych kierunkach działań, dzielili się informacjami, a także wątpliwościami. Wiele mówiono o profilaktyce, której poświęcona była cała sesja kardiologiczna Polskie Forum Profilaktyki – jak przedłużyć życie? Wzięli w niej udział między innymi Piotr Podolec, Artur Mamcarz, Bronisław Orawiec z USA, Jerzy Sadowski, Janusz Gumprecht. Sesjom towarzyszyła, ciesząca się dużym zainteresowaniem, wideokonferencja – V Konferencja Naukowa Towarzystwa Lekarskiego Częstochowskiego nt. Plagi naszych czasów – co nowego w diagnostyce i terapii? – z bezpośrednimi transmisjami z sal operacyjnych, na której wygłoszono wykłady z kardiologii, onkologii i traumatologii dziecięcej. Z przyjemnością przysłuchiwaliśmy się dyskusjom naszych czołowych kardiochirurgów, profesorów: Andrzeja Bochenka, Jerzego Sadowskiego, Mariana Zembali, których razem nieczęsto mamy okazję słuchać, oraz kardiochirurga ze Szwecji, prof. Jana Borowca, a także kardiologa z Niemiec Floriana Foryckiego. Wykładowcami na tej konferencji byli także: Mieczysław Pasowicz, Lech Poloński, Bogusław Maciejewski, Romuald Krajewski, Adam Maciejewski, Paweł Osemlak i Przemysław Wolak. Moderatorami części traumatologicznej byli profesorowie: Janusz Bohosiewicz, Józef Dzielicki, Jerzy Osemlak. Transmitowaliśmy na żywo fragmenty zabiegów z klinik profesorów: Andrzeja Bochenka, Lecha Polońskiego, Jerzego Sadowskiego, Pawła Buszmana, Romualda Krajewskiego. Zabiegi wykonywali wspólnie lekarze z zagranicy i z Polski. Prof. Stefan Kiesz z USA pokazał z Kliniki w Ustroniu zabieg aterektomii tętnic obwodowych. Prof. Adam Styś z USA i dr Bronisław Orawiec z USA wykonywali zabiegi angioplastyki w ostrych zespołach wieńcowych, będąc w Śląskim Centrum Chorób Serca w Zabrzu. Była to już piąta wideokonferencja, którą organizowałam. Szczególnie trudne i odpowiedzialne zadanie polegało na koordynacji transmisji z ośrodków klinicznych w Katowicach, Zabrzu, Krakowie, Ustroniu, Warszawie za pośrednictwem telefonu komórkowego. Wielką satysfakcję sprawiło mi, że mogłam dobrze wywiązać się z tego trudnego zadania. Cenne dla uczestników było to, że moderatorami każdej z sesji byli wybitni specjaliści z danej dziedziny, z kraju i zagranicy. Wchodzili oni w skład Komitetu Naukowego pod przewodnictwem prof. Jana Borowca ze Szwecji, kardiochirurga, który został nowo wybranym prezesem Federacji Polonijnych Organizacji Medycznych. Oprócz wymienionych powyżej, w Kongresie uczestniczyli też częstochowianie rozproszeni po świecie i kraju – profesorowie Krzysztof Bankiewicz (USA) – znany neurochirurg, Andrzej Gałecki (USA), Grzegorz Opala – były minister zdrowia, Waldemar Banasiak, Michał Nowicki, doktorzy Wojciech Braksator, Jarosław Drożdż, Marcin Demkow. Moderatorami poszczególnych sesji byli także: profesorowie Juliusz Jakubaszko, Jerzy Karski, Stanisław Zemankiewicz (USA), Stanisław Golec (USA), Marek Rudnicki (USA), Bronislawa Siwicka (Litwa), Angela Bogutska (Mołdawia), Jakub Bodziony (Niemcy), Wojciech Tomasik (Szwecja), Maria Koczorowska (Kanada), Irena Matuszczyk-Krupka, Aleksander Sieroń, Marek Ziętek, Jerzy Polański i wielu innych. Tematyka sesji naukowych odpowiadała zainteresowaniom. Sesje kardiologiczne zdominowała dyskusja o tym, jak leczyć skutecznie. Komu leki, komu balon, komu skalpel? – to jeden z tematów sesji. Porównywano rejestry zawałów serca – polski i berliński. Nowoczesne terapie – nowości w neurochirurgii a leczenie guzów mózgu – to temat z sesji onkologicznej. Sesje traumatologiczne to m.in. przedstawienie koncepcji kompleksowego leczenia dzieci po ciężkim urazie czaszkowo-mózgowym. To niektóre z poruszanych na sesjach problemów. Nie tylko nauka była treścią Kongresu. Dla uczestników przewidziano wiele atrakcji. W trakcie Kongresu wysłuchano kilku koncertów, odbyły się plenery malarski i fotograficzny, miała miejsce wystawa dzieł lekarzy twórców, piknikowi w Koszęcinie towarzyszył występ zespołu Śląsk. Liczni uczestnicy wzięli udział w igrzyskach polonijnych, rajdzie rowerowym i wycieczkach (zwiedzanie Jasnej Góry śladami Jana Pawła II, zwiedzanie unikalnej w świecie częstochowskiej starej zapałczarni). Wszystko to sprawiało, że w ciągu tych kilku dni można było poczuć się wspólnotą Polaków – lekarzy, mimo że żyć i pracować przyszło w tak od siebie odległych miejscach. W dyskusjach, zarówno tych oficjalnych, jak i nieoficjalnych, przewijało się pytanie o formę i treść kontaktów w ramach Polonii medycznej. W ostatnim dniu obrad odbył się sejmik uczestników Kongresu pod hasłem: Przyszłość polonijnego ruchu medycznego. Przyjęto Apel Sejmiku Polonijnego. Jako organizatorzy mamy ogromną satysfakcję, że wiele miesięcy przygotowań przyniosło znakomite rezultaty. Myślę, że Kongres Polonii Medycznej spełnił swoje zadanie. Przez kilka dni lekarze z całego świata rozmawiali o tym, jak lepiej i nowocześniej leczyć swoich pacjentów. Zorganizowanie sesji naukowych z udziałem wybitnych profesorów pomogło w szerzeniu najnowszej wiedzy medycznej, zwłaszcza wśród tych lekarzy, którzy dostęp do niej na co dzień mają mniej lub bardziej utrudniony. Podkreślano wspaniałą, rodzinną atmosferę, jaka panowała w czasie Kongresu, radość, wspólną zabawę, współpracę, chęć pomocy innym. Zadowolone twarze uczestników widać na zdjęciach, które robiono w czasie Kongresu. Pozwolę sobie także zacytować opinię o naszym Kongresie prof. Tadeusza Malińskiego – wybitnego naukowca: Kongres był wspaniały, a jego skomplikowana organizacja perfekcyjna (...). Organizacyjnie to był jeden z najlepszych spośród prawie pięciuset kongresów, w których miałem możność i zaszczyt uczestniczyć. Wielkie dzięki. Liczba uczestników i wiele listów gratulacyjnych, które napłynęły do Okręgowej Izby Lekarskiej w Częstochowie, jej przewodniczącego dr. Zbigniewa Brzezina i do mnie świadczą o tym, że lekarze – Polonusi byli z takiego forum bardzo zadowoleni i takich spotkań oczekują w przyszłości.
