Kwas foliowy i jego znaczenie dla prawidłowego rozwoju organizmu człowieka. Profilaktyka wad wrodzonych układu nerwowego

Kwas foliowy (kwas pteroiloglutaminowy) należy do witamin z grupy B. Zawiera on w cząsteczce trzy elementy: pochodną pterydynową (2-amino-4-hydroxy-6-metylopterydynę), kwas p-aminobenzoesowy (PABA) i kwas glutaminowy. Kwas foliowy jest syntetyzowany przez rośliny wyższe, drożdże i niektóre bakterie (m.in. bakterie przewodu pokarmowego). Po raz pierwszy wyizolowany został w 1941 r.






Kwas foliowy i jego pochodne (wieloglutaminowe pochodne kwasu pteroilowego) ulegają w organizmie przekształceniu w biologicznie aktywną formę – kwas czterohydrofoliowy, który jest koenzymem w przemianach metabolicznych z przenoszeniem grup formylowych i hydroksymetylowych. Pełni on istotną funkcję w syntezie zasad purynowych i pirymidynowych, będących składnikami kwasów nukleinowych.

Kwas foliowy dostarczany z pożywieniem w mikrogramowych ilościach jest egzogennym składnikiem niezbędnym do życia. W niewielkich ilościach jest produkowany w organizmie człowieka przez saprofityczną florę jelit.

Głównym jego źródłem są produkty żywnościowe zawierające poliglutaminowe formy kwasu foliowego, np. sery, jaja i wątróbka. Niestety, wszystkie zawierają także duże ilości nasyconych kwasów tłuszczowych, których spożywanie nie jest zbyt korzystne dla organizmu człowieka. Owoce i warzywa to również naturalne źródła kwasu foliowego, szczególnie owoce i warzywa z grupy pomarańczowych i ciemnozielonych. Bogate w kwas foliowy są zwłaszcza pomarańcze, zielona sałata i banany. Dobrym źródłem kwasu foliowego są warzywa bogate w witaminę C (brukselka, kalafior itp.) oraz zawierające duże ilości karotenu (szpinak, pomidory, cykoria).

Przyjmuje się, że w Polsce zapotrzebowanie dzienne na kwas foliowy dla osób dorosłych wynosi ok. 300 mg, zaś dla kobiet w ciąży i kobiet karmiących odpowiednio 450 mg i 530 mg. Kobiety palące papierosy oraz stosujące doustną antykoncepcję hormonalną powinny spożywać zwiększoną ilość kwasu foliowego.

W 1993 r. w ramach badań SENECA (Survey in Europe on Nutrition an Elderly – a Concerted Action), obejmujących osoby starsze, urodzone w latach 1913-1918, mieszkające w miejscowościach o strukturze socjo-ekonomicznej podobnej do całego kraju, oznaczono w osoczu stężenie kwasu foliowego. Badania te prowadzone były równolegle wg ujednoliconej metodyki w 12 ośrodkach, w różnych krajach europejskich i USA....


View full text...