Leczenie szczepionkami przeciwwirusowymi i przeciwbakteryjnymi

Tysiące lat przed erą antybiotykoterapii stosowano szereg związków i substancji wykazujących działanie niszczące mikroorganizmy.





W starożytnych Chinach podawano do leczenia zakażeń skóry – czyraków i karbunkułów – kożuch zsiadłej soi. W Egipcie natomiast, ok. 2 500 lat p.n.e. do leczenia miejscowego ran była stosowana mirra, zaś w papirusie z 2000 r. p.n.e. opisano przydatność miodu i tłuszczu, a z 1500 r. p.n.e. – malachitu i chryzolitu (obydwa zawierają sole miedzi) do uzyskiwania korzystnych efektów w zakażonych zmianach skórnych po urazach wojennych [2].
W 1876 r. Robert Koch wyizolował bakterie wywołujące wąglika u zwierząt, hodował je, a po wszczepieniu innym zwierzętom obserwował wystąpienie tejże choroby. Rok później Ludwik Pasteur, fizjologiczny chemik z Ecole Normale Superieure w Paryżu, wykazał istnienie antagonizmu między bakteriami, co wiele lat później doprowadziło do odkrycia antybiotyków. Zaś w 1898 r. bakteriolog Rudolf Emmerich z Uniwersytetu w Monachium wyizolował z pałeczki ropy błękitnej (Pseudomonas aeruginosa) substancję piocyjanazę, którą stosował z dużym powodzeniem u chorych zakażonych tą bakterią. Niemal w tym samym czasie etylohydrokupreina (optochina) była stosowana w leczeniu pneumokokowego zapalenia płuc. Niestety, ze względu na dużą toksyczność obu substancji, podawanie ich zostało zarzucone w 1917 r. [Moore – wg 2].

W ciągu ostatnich 40 lat odkryto ponad 20 klas nowych czynników wykazujących działanie skierowane przeciw mikroorganizmom, a wśród nich chloramfenikole, tetracykliny, makrolidy, polyeny, glikopeptydy, linkozamidy, cykloseryny, streptolydyginy, kumaryny (novobiocyna), ryfamycyny, monobaktamy, karbapemy, lipopeptydy. Poszukiwania trwają nadal, czego ilustracją jest wprowadzenie nowej grupy preparatów fluorochinolonowych o dużej skuteczności przeciwbakteryjnej.

Jednakże obserwuje się narastanie oporności bakterii na stosowane antybiotyki, co na ogół jest spowodowane przez nieprawidłowe stosowanie. Wśród mechanizmów prowadzących do wytworzenia oporności najczęściej wymienia się wytwarzanie enzymów przez bakterie, w wyniku czego dochodzi do strukturalnych zmian antybiotyku. Obecnie wiadomo, że oporność drobnoustrojów w stosunku do antybiotyków i chemioterapeutyków jest uwarunkowana obecnością informacji genetycznej w chromosomach lub w ruchomych fragmentach...


Pełna treść artykułu...