Leczenie zgagi i dyspepsji w praktyce lekarza podstawowej opieki zdrowotnej

Często spotyka się objawy ze strony górnego odcinka przewodu pokarmowego, takie jak bóle w nadbrzuszu czy też uczucie dyskomfortu również zlokalizowanego w nadbrzuszu. Szacuje się, że dotyczą blisko 20 proc. populacji i występują co najmniej raz w roku, a określa się je jako dyspepsję czynnościową (ang. functional dyspepsia – FD lub też non-ulcer dyspepsia – NUD), czyli inaczej niestrawność. Natomiast zgaga, czyli uczucie palenia w nadbrzuszu i/lub za mostkiem, której towarzyszyć mogą inne objawy, takie jak bóle często zlokalizowane za mostkiem, dotyczy blisko 40 proc. populacji na świecie. W tych przypadkach z reguły rozpoznaje się chorobę refluksową przełyku (gastroesophageal reflux disease – GERD).


Część z tych osób podejmuje próby samodzielnego likwidowania objawów, część natomiast korzysta z konsultacji lekarza pierwszego kontaktu lub też trafia do specjalisty gastroenterologa. Podstawową sprawą w tych przypadkach jest problem postawienia prawidłowej diagnozy, czego efektem jest decyzja o właściwym leczeniu, a w konsekwencji ustąpienie objawów. Niebagatelną sprawą jest również problem kosztów związanych z diagnostyką i terapią takiego chorego. Dlatego też istotna jest ocena stanu zagrożenia zdrowia i życia takiego pacjenta w oparciu o takie dane, jak wywiad i badanie przedmiotowe. Ocena ta bowiem jest podstawą dalszych decyzji lekarza pierwszego kontaktu.
W badaniach Thompsona i wsp. przeprowadzonych u ponad tysiąca chorych z objawami dyspepsji, których poddano badaniom w oparciu o kryteria zaburzeń czynnościowych (kryteria Manninga zmodyfikowane poprzez ustalenia rzymskie), występowały równolegle zarówno objawy dyspepsji, jak i objawy refluksu żołądkowo-przełykowego. W postępowaniu diagnostycznym podstawowe jest jednak zwrócenie uwagi na występowanie objawów alarmowych, które zmuszają do podjęcia diagnostyki szczegółowej przed decyzją o ewentualnych próbach leczenia. Do takich objawów alarmowych zalicza się:
• niewyjaśnioną utratę masy ciała,
• narastające objawy dysfagii (zaburzeń połykania) lub odynofagii (bolesnego połykania),
• nawracające wymioty,
• objawy krwawienia z przewodu pokarmowego,
• wyraźne obciążenie występowaniem nowotworów przewodu pokarmowego.
Blisko 10 proc. chorych zgłaszających się z objawami dysfagii do lekarza pierwszego kontaktu wykazuje objawy alarmowe i ta...


Pełna treść artykułu...