Leki przeciwhistaminowe w terapii astmy oskrzelowej

Histaminę wykryto i zaczęto poznawać jej właściwości biologiczne już w pierwszej dekadzie XX w. [16], ale dopiero w trzeciej dekadzie ustalono jej rolę w reakcji anafilaktycznej. Preparaty antyhistaminowe pojawiły się w latach 40. i 50. Były to pierwsze skuteczne leki stosowane w leczeniu objawowym chorób alergicznych. Używane są powszechnie do dzisiaj, ale są to już zupełnie inne preparaty, wprowadzone w połowie lat 80. Upłynął prawie wiek i dzięki licznym badaniom wiemy znacznie więcej o roli histaminy w mechanizmach reakcji alergicznej. Dużo z tej wiedzy możemy wykorzystać w terapii chorób alergicznych, w tym astmy oskrzelowej.







Histamina powstaje z endogennego aminokwasu histydyny w następstwie jego dekarboksylacji. Jej wzór chemiczny przedstawia ryc. 1. Dalszy metabolizm histaminy przebiega odmiennie w różnych narządach. W jednych, takich jak skóra, wątroba i nerki, ulega głównie oksydacji, a w innych, jak np. układ oddechowy, jest poddawana przede wszystkim transmetylacji. Niewielka ilość w nie zmienionej postaci jest wydalana z moczem. Podstawowym źródłem wolnej histaminy są komórki tuczne i granulocyty zasadochłonne. To one są głównym źródłem jej syntezy i magazynowania [41].

Histamina należy do autakoidów, czyli hormonów tkankowych. Do jej uwolnienia z ziarnistości komórkowych dochodzi przede wszystkim u osób uczulonych, w następstwie reakcji antygen-przeciwciało. Możliwe są jednak inne przyczyny takiego zjawiska. Mogą to być np. leki (antybiotyki, opiaty), związki chemiczne (środki cieniujące, endorfiny), stany stresowe i uszkodzenia tkanek, jak również czynniki fizyczne (zmiana temperatury lub pH) [18, 54].



Układ histaminergiczny


Histamina jest ważnym mediatorem, który w organizmie oddziałuje za pośrednictwem receptorów histaminowych. Obecnie znane są 3 rodzaje tych receptorów. Wszystkie należą do rodziny związanej z G-proteiną. Różnią się lokalizacją i efektami ich pobudzenia. Stąd też mówi się czasem o układzie histaminergicznym [36, 54]. Najwcześniej poznany receptor typu pierwszego – H₁ [4] jest szeroko rozpowszechniony w wielu tkankach organizmu, w tym w komórkach mięśni gładkich drzewa oskrzelowego i jelit oraz w komórkach śródbłonka naczyń krwionośnych i gruczołów błony śluzowej nosa. Ponadto stwierdza się go na komórkach nabłonka nosa i oskrzeli, komórkach tucznych, eozynofilach,...


View full text...