Łysienie plackowate – etiopatogeneza i leczenie

Łysienie plackowate (Alopecia areata – AA) jest przewlekłą chorobą zapalną, przebiegającą z uszkodzeniem mieszków włosowych. Jest jedną z częstszych przyczyn utraty włosów i wbrew powszechnemu mniemaniu, częstość występowania w ogólnej populacji tej choroby jest dość wysoka – wg różnych autorów waha się od 1 do 1,7 proc. Niestety, patogeneza łysienia plackowatego w dalszym ciągu jest mało poznana, a efekty lecznicze wciąż nie są w pełni zadowalające. Choroba może dotykać w równym stopniu osobników obu płci, rasa pacjentów również nie ma znaczenia.


Objawy i przebieg
Pierwsze objawy łysienia plackowatego obserwuje się w różnym wieku, chociaż najczęściej pojawiają się u dzieci i młodych dorosłych, w postaci ograniczonych ognisk wyłysienia, zwykle na skórze owłosionej głowy. Inne okolice skóry (broda, brwi itp.) także mogą być zajęte procesem chorobowym. Skóra w miejscu wyłysienia zazwyczaj jest niezmieniona, nigdy nie dochodzi do bliznowacenia, a wyjątkowo rzadko można obserwować niewielkie zmiany rumieniowe w obrębie ognisk, z towarzyszącym świądem i tkliwością danej okolicy. Na ich obrzeżach często widoczne są ułamane włosy o wyraźnie przewężonej części proksymalnej (tzw. włosy wykrzyknikowe) lub resztki łodyg włosowych w poziomie skóry (tzw. pseudozaskórniki), które są nieodłączną składową aktywnej fazy choroby. U ok. 10 proc. pacjentów obserwuje się zmiany paznokciowe w postaci drobnych wgłębień, podłużnych pobruzdowań lub pęknięć płytek paznokciowych, mogących prowadzić nawet do całkowitego zniszczenia płytki. Schorzenie może też dotyczyć gruczołów łojowych i potowych. Dochodzi nie tylko do zmniejszenia wielkości gruczołów, ale również ich liczby.

Ogniska wyłysienia mogą być pojedyncze lub mnogie, różnej średnicy, a postęp choroby jest bardzo indywidualny. U większości pacjentów schorzenie jest ograniczone do owalnych ognisk o średnicy ca 5–10 cm, bądź w sposób powolny się powiększa i mogą pojawiać się nowe, małe ogniska wyłysienia. Około 14–25 proc. pacjentów traci włosy na całej głowie – Alopecia totalis (AT) lub wszystkie włosy na głowie i ciele – Alopecia universalis (AU). Całkowite wyłysienie może być procesem stopniowym, zdarza się jednak, że pacjenci tracą wszystkie włosy w ciągu kilku tygodni!

Łysienie plackowate charakteryzuje się skłonnością do samoistnego odrostu włosów. U 34 do 50...


View full text...