Marskość wątroby

Każdy lekarz spotyka chorych na marskość wątroby. Jednakże tylko 60 proc. z nich zgłasza się z różnorodnymi objawami klinicznymi. Z kolei u ok. 20 proc. chorobę tę wykrywa się jako wynik badania lekarskiego przeprowadzonego z innej przyczyny. W pozostałych odsetkach rozpoznanie jest wynikiem badania pośmiertnego. Niemała część przypadków marskości nie jest rozpoznawana ani za życia, ani po śmierci. Ten praktyczny punkt widzenia bardzo dobrze odzwierciedla złożoność choroby.






Marskość wątroby jest względnie częstym schorzeniem w populacji: zapadalność wynosi 200–300/100 tys. z przewagą płci męskiej. Częstość występowania zależy od czynników lokalnych. Kształtuje ją zarówno ogólny poziom życia, powszechne picie alkoholu i nasilenie zjawiska jego nadużywania, jak również epidemiologiczne cechy zakażenia wirusami hepatotropowymi, powodującymi przewlekłe zapalenia wątroby (typy: B, C i D). Na pewno odgrywają rolę także inne czynniki, włączając uwarunkowania genetyczne i środowiskowe, mające piętno lokalne. Marskość wątroby ma bardzo liczne przyczyny etiologiczne, różną dynamikę i nie do końca jasny patomechanizm.

Marskość jest rozsianą chorobą wątroby. Składa się na nią przebudowa narządu z tworzeniem guzków otoczonych tkanką włóknistą, co doprowadza do zmian w naczyniowym układzie wątroby. Wszystkie konsekwencje tej choroby są pochodną tych 3 elementów. W zależności od fazy choroby dają one o sobie znać z różną ekspresją. W okresie zejściowym klinicysta może je ujrzeć w charakterystycznym zestawieniu, typowym dla marskości niewyrównanej. Niezależnie od przyczyny, dla klinicysty najważniejsze jest odróżnienie 2 form marskości: wyrównanej (cirrhosis hepatis compensata) i niewyrównanej (cirrhosis hepatis decompensata).

Z morfologicznego punktu widzenia marskość może być drobnoguzkowa lub gruboguzkowa, względnie mieszana. Graniczną wartością guzków jest ich średnica: <3 mm lub >3 mm. Postać gruboguzkowa dość często rozwija się w późnych okresach marskości drobnoguzkowej. W seryjnych badaniach biopunktatów wątrobowych taką transformację spostrzega się nawet u 90 proc. chorych po upływie 10 lat od pierwotnego rozpoznania marskości drobnoguzkowej. Istnieją związki etiologiczne pomiędzy ww. postaciami morfologicznymi marskości. Drobnoguzkową wywołuje alkohol i długotrwałe (zazwyczaj całkowite) zamknięcie dróg żółciowych (marskość żółciowa...


View full text...