Mediacyjna rola stylów radzenia sobie ze stresem w związkach cech temperamentu i wypalenia zawodowego u pracowników banków

Wprowadzenie
Dynamika zmian dokonujących się aktualnie w sektorze bankowym oraz sam charakter pracy w banku powodują, że poziom stresu odczuwanego przez pracowników stanowi ryzyko rozwoju wypalenia zawodowego, szczególnie u osób temperamentalnie predysponowanych do stosowania mniej adaptacyjnych sposobów radzenia sobie.

Cel pracy
Celem zaprezentowanych w artykule badań jest odpowiedź na pytanie, czy style radzenia sobie ze stresem pośredniczą w relacji cech temperamentu i wypalenia zawodowego pracowników banków.

Materiał i metody
Przebadano 91 pracowników bankowych, posługując się Kwestionariuszem radzenia sobie w sytuacjach stresowych (CISS), Formalną charakterystyką zachowania – kwestionariuszem temperamentu (FCZ-KT) oraz Kwestionariuszem wypalenia zawodowego Maslach (MBI). W analizie zebranych danych zastosowano model wielokrotnej mediacji (multiple mediation model), który pozwolił na testowanie poszczególnych stylów radzenia sobie w postaci sekwencyjnych zmiennych pośredniczących.

Wyniki
Stwierdzono, że styl skoncentrowany na zadaniu oraz styl skoncentrowany na emocjach pośredniczą w relacji między pięcioma cechami temperamentalnymi a ogólnym nasileniem wypalenia zawodowego: żwawość i wytrzymałość predysponują do stosowania zadaniowych strategii radzenia sobie, obniżając nasilenie wypalenia zawodowego; aktywność obniża tendencję do koncentracji na negatywnych stanach emocjonalnych, w przeciwieństwie do perseweratywności i reaktywności emocjonalnej, które sprzyjają tendencji do konfrontowania się z lękiem czy frustracją i narażają pracownika na wypalenie.

Wnioski
Zgodnie z wiedzą autorów niniejsze badanie stanowi pierwszą próbę zbadania mediacyjnej roli stylów radzenia sobie w relacji cech temperamentalnych i wypalenia zawodowego wśród pracowników usług bankowych. Choć wnioski te nie wyczerpują omawianej problematyki, stanowią wstęp do dalszych badań poświęconych czynnikom zagrażającym i ochraniającym pracowników bankowych przed doświadczeniem wypalenia zawodowego.



Introduction
The dynamics of the changes currently taking place in the banking sector and the very nature of work in a bank make the level of stress experienced by employees a risk factor for burnout, especially in persons temperamentally predisposed to using less adaptive ways of coping.

Aim of the research
To establish if coping styles mediated between temperamental traits and occupational burnout in bank employees.

Material and methods
The study included 91 bank employees, who completed the Coping Inventory for Stressful Situations (CISS), the Formal Characteristics of Behavior – Temperament Inventory (FCB-TI), and the Maslach Burnout Inventory (MBI). In data analysis the authors used a multiple mediation model, which allowed for testing individual coping styles as sequential mediator variables.

Results
It was found that task-oriented and emotion-oriented styles were mediators between five temperamental traits and the overall level of occupational burnout; briskness and endurance predisposed subjects to the use of task-oriented coping strategies, reducing the level of burnout; activity reduced the tendency to focus on negative emotional states, as opposed to perseverance and emotional reactivity, which promoted the tendency to confront anxiety or frustration and exposed employees to burnout.

Conclusions
To the authors’ knowledge, the present study is the first attempt to investigate the mediating role of coping styles between temperamental traits and occupational burnout in employees of the banking sector. Although these findings do not exhaust the issues discussed, they are a point of departure for further research into risk and protective factors for the experience of burnout in bank employees.