Melatonina o przedłużonym uwalnianiu w terapii bezsenności – praktyczny przewodnik po algorytmie leczenia

Wprowadzenie

W ciągu ostatnich 20 lat dokonała się istotna zmiana w podejściu do diagnozowania i leczenia bezsenności [1–3]. Wzrost częstości jej występowania, która w Europie wśród dorosłych wynosi obecnie ok. 10%, związany jest nie z czynnikami biologicznymi, ale przede wszystkim ze zmianą stylu życia. Jako przyczyny istotnie zwiększające ryzyko rozwoju i utrwalania się bezsenności wskazywane są: urbanizacja, stres i nadmierne tempo życia, zbyt niska aktywność fizyczna, nadmierne spożywanie kofeiny i alkoholu oraz osłabienie okołodobowego rytmu snu i czuwania wynikające z odejścia od zgodnego z naturą rytmu aktywności w wyniku dostępu do sztucznego oświetlenia, zbyt długich godzin pracy w pomieszczeniach i związanego z tym skrócenia czasu przebywania na zewnątrz, skracania czasu przeznaczanego na sen w dni robocze i odsypiania niedoboru w weekendy, częstego korzystania z urządzeń elektronicznych przed snem, niewłaściwych nawyków żywieniowych z coraz częstszym zbyt późnym spożywaniem posiłków. Z tych powodów jako podstawową metodę leczenia bezsenności u większości pacjentów powinno się wybierać postępowanie niefarmakologiczne, które poprzez edukację pacjentów i wprowadzenie prostych interwencji behawioralnych powoduje wzmocnienie mechanizmów regulujących sen, homeostatycznej potrzeby snu oraz okołodobowego rytmu snu i czuwania, a także spadek napięcia psychicznego związanego z obowiązkami w ciągu dnia, ale też z lękiem przed bezsennością i uczuciem bezradności wobec pogorszenia jakości snu [1, 4].
Metodą leczenia bezsenności odpowiadającą na te potrzeby jest terapia poznawczo-behawioralna bezsenności (cognitive behavioral therapy for insomnia – CBT-I). Obejmuje ona interwencje, które wzmacniają homeostatyczną potrzebę snu (technika redukcji pór snu na podstawie dziennika snu), wzmacniają powiązanie łóżka ze snem (technika kontroli bodźców), zmniejszają lęk przed bezsennością (edukacja pacjenta i restrukturyzacja poznawcza), poprawiają jakość snu (higiena snu) oraz wzmacniają rytm okołodobowy snu i czuwania (higiena snu, stała pora wstawania rano) [4, 5]. Leczenie farmakologiczne jest zalecane jako uzupełnienie CBT-I wówczas, gdy ta terapia nie jest w pełni skuteczna [1].
Problem z farmakologicznym leczeniem bezsenności polega głównie na tym, że leki, szczególnie leki nasenne, wywołują sen, ale nie wzmacniają jego regulacji. W związku z tym takie leczenie łatwo jest rozpocząć, ale trudno zakończyć, ponieważ przeważnie łączy...


View full text...