Metody oceny rozwoju fizycznego - wykorzystywane w praktyce poradnianej

Pediatria, jak żadna inna dziedzina medycyny, nie ogranicza się tylko do oddziaływań naprawczych, czyli terapii, obarczona jest bowiem olbrzymim ładunkiem działań profilaktycznych. Dlatego też jedną z istotniejszych umiejętności, jakie powinien posiadać lekarz służący dzieciom, jest znajomość metod oceny rozwoju, czyli diagnostyki auksologicznej. Tak jak nie można wyobrazić sobie chirurga bez znajomości anatomii, nie można też być w pełni kwalifikowanym pediatrą bez znajomości auksologii.






Znajomość mechanizmów i przemian ontogenetycznych jest podstawowym warunkiem postępowań prozdrowotnych i proekologicznych w racjonalnym i świadomym kierowaniu swoim rozwojem [5] i zdrowiem.

Niezależnie od praw rządzących biologicznym rozwojem dziecka, w codziennej pracy lekarzy różnych specjalności medycyny wieku rozwojowego nieodzowna jest umiejętność wykorzystywania nowoczesnych metod oceny rozwoju.

Ocenę procesu rozwoju przeprowadzić można w dwojakim ujęciu:

- statycznym, pozwalającym na określenie poziomu rozwoju fizycznego osiągniętego w dniu badania, czyli w drodze tzw. badań przekrojowych,

- dynamicznym, umożliwiającym śledzenie przebiegu indywidualnego rozwoju dziecka przez zaplanowany okres, najlepiej od urodzenia do dojrzałości, czyli poprzez tzw. badania długofalowe (ciągłe, longitudinalne).

Pierwsza grupa badań umożliwia uzyskanie informacji o wartościach średnich i zakresie zmienności badanych cech nawet dużej populacji oraz zjawiska akceleracji rozwoju. Drugi rodzaj badań pozwala na poznanie indywidualnego toru rozwojowego, np. tempa wzrastania, oceny czasu i kolejności występowania cech dojrzewania płciowego, a nawet prognozowanie ostatecznej wysokości ciała.

Wśród metod oceniających zjawisko rozwoju najczęściej wykorzystuje się [2, 4]:

- tabele norm, czyli biologiczne układy odniesienia,

- siatki centylowe,

- wskaźniki proporcji, np. wskaźnik Queteleta, BMI i inne,

- morfogramy,

- ocenę wieku biologicznego (rozwojowego),

- wskaźniki oceny składu ciała:
– LBM (lean body mass), czyli tzw. masa ciała szczupłego,
– BIA (metoda impedancji bioelektrycznej),

- biochemiczne wskaźniki rozwoju, np. hydroksyprolina.

Osiągnięcia informatyki pozwoliły ostatnio na...


View full text...